خلاصة:
یکی از سیاست های اقتصاد مقاومتی، حمایت از تولیدات ملی و ترویج مصرف کالاهای داخلی است. در این مقاله به بررسی عوامل موثر بر میزان تمایل مصرف کنندگان به مصرف محصولات داخلی به صورت کمی و در نمونه نسبتا وسیع و متنوعی از مصرف کنندگان می پردازیم. این مطالعه از نوع پیمایش اجتماعی بوده و داده های تحقیق با استفاده از تکنیک پرسشنامه جمع آوری گردیده است. جامعه آماری شامل کلیه شهروندان 15 سال به بالای شهر کاشان در سال 1392 می باشد. با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران 605 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین و به روش تصادفی انتخاب و بررسی شده اند. بر اساس نتایج تحقیق متغیر هویت ملی با حجم اثر در حد متوسط و 35 درصد اثرگذاری کل در رتبه اول، رضایت از کالای خارجی با 25- درصد اثرگذاری کل در رتبه دوم و متغیرهای رضایت از کالای داخلی و تبلیغات تلویزیون به ترتیب با حجم اثر کم در رتبه های بعدی قرار دارند. مقدار Q2 نیز نشان می دهد، توان پیش بینی کنندگی مدل در حد قابل قبولی است. علاوه بر این، با توجه به مقدار به دست آمده در ماتریس اهمیت- عملکرد متغیر تبلیغات تلویزیون دارای اهمیت ولی در عین حال نتوانسته است تاثیر بالایی بر ترویج مصرف کالاهای داخلی داشته باشد.
ملخص الجهاز:
در این شرایط، مصرفکننده بر اساس معیارهای هنجاری و عاطفی، کالاهای داخلی را در اولویت مصرف قرار میدهد و با تحریم خرید محصولات خارجی و غیراخلاقی دانستن خرید چنین کالاهایی، تأثیر مثبتی بر اقتصاد داخلی کشور برجای میگذارد(بهمنی، 1391).
در تحقیقات بازاریابی بینالملل درباره نگرش مصرفکنندگان به محصولات داخلی و خارجی و نحوة تصمیمگیری آنها در زمینة خرید، دو دیدگاه وجود دارد: یکی «الگوی منطقی پردازش اطلاعات» است که بیان میکند مصرفکنندگان محصول مورد نیاز خود را طی یک فرایند عقلایی و تحت تأثیر مؤلفههای شناختی ارزیابی و انتخاب میکنند (بتمان، 1978، ص 280ـ289).
با توجه به مباحث مزبور، هدف اساسی این پژوهش بررسی مهمترین عوامل مؤثر بر گرایش به مصرف کالاهای داخلی در بین شهروندان جامعة آماری مورد مطالعه است.
هویت ملی «هویت ملی» و در مقابل آن، «نگرش مثبت به مصرف کالای خارجی» نیز دو متغیر اجتماعی ـ روانشناختی است که در الگوی شارما و همکارانش به عنوان عوامل مؤثر بر گرایش به مصرف کالاهای داخلی مطمحنظر قرار گرفته است.
با توجه به مباحث مزبور، در این پژوهش، بر اساس دو الگوی «منطقی» و «عاطفی» پردازش اطلاعات و بر مبنای ابعاد ارزشی اثرگذار بر ادراک مصرفکننده، عوامل مؤثر بر گرایش پاسخگویان به مصرف کالاهای داخلی بررسی شده است.
3 متغیر پنهان (گرایش به مصرف کالاهای داخلی، هویت ملی، و تبلیغات تلویزیون) بر اساس الگوی اندازهگیری انعکاسی و 2 متغیر (رضایت از کالای خارجی، و رضایت از کالای داخلی) بررسی گردیده است.