خلاصة:
اقسام خسارات قابل مطالبه و نحوه جبران، از موضوعاتی است که کنوانسیونهای مسئولیت هسته ای به آنها پرداخته اند. تامین تضامین مالی مناسب به عنوان یکی از اصول مسئولیت مدنی هسته ای مهم ترین شیوه جبران خسارت است. اقبال کشورها به بیمه موجب شده است تا در کنوانسیونها مقرراتی در این زمینه وضع شود. بیمه فقط خساراتی را تحت پوشش قرار می دهد که در کنوانسیونهای مربوطه احصاء شده اند. در کنوانسیونهای متقدم صدمات جانی و مالی و در کنوانسیونهای متاخر عناوین جدیدی از خسارات هسته ای مانند عدم النفع و ضررهای اقتصادی محض قابل مطالبه دانسته شده است. در حقوق ایران به نظر می رسد از عمومات قواعد ضمان مانند لاضرر بتوان خسارات اقتصادی محض را قابل جبران دانست. متصدیان تاسیسات هسته ای براساس کنوانسیونها یا قوانین داخلی، دارای مسئولیت محدودند؛ لیکن ایران قانون خاصی در زمینه مسئولیت مدنی ناشی از حوادث هسته ای ندارد و عضو هیچ کدام از کنوانسیونها نیز نیست؛ لذا فقط طبق قواعد عمومی مسئولیت می توان عمل کرد که البته میزان مسئولیت نامحدود است؛ لذا تدوین قانون خاص و یا عضویت در کنوانسیونهای مرتبط برای بهره مندی از امکانات بیمه ای ضروری است.
ملخص الجهاز:
با این حال در برخی دیگر از کشورها، معافیتهایی در شرایط خاص، تعیین شده است ؛ یعنی الزامی به تهیۀ تضمینات مالی از قبیل بیمه وجود ندارد که عبارتاند از (٢٠٠٦ ,OECD, NEA Secretariat): ١- اگر متصدی تأسیسات هسته ای دولت و یا یک نهاد دولتی است (اتریش ، کانادا، آلمان، نروژ، سوئیس )، ٢- چنانچه تأسیسات هسته ای متعلق به خود دولت است (دانمارک، فنلاند، نروژ، اسپانیا)، ٣- در صورتیکه تأسیسات هسته ای یا مواد هسته ای درنظرگرفته شده برای آن، کم خطر باشند؛ مانند یک رآکتور آموزشی (جمهوری چک و ایالاتمتحدة آمریکا)، ٤- اگر دولت پرداخت غرامت ناشی از حادثه هسته ای را تضمین کرده است (اتریش )، ٥- در مواردی که تنها مقدار کمی از مواد هسته ای یا زباله های رادیواکتیوی در تأسیسات وجود داشته باشند (جمهوری اسلواکی)، و ٦- اگر فعالیتهای مربوط به حمل ونقل مواد هسته ای به طور کامل در خارج از کشورهای عضو کنوانسیون پاریس باشد (انگلستان ).
٣. خسارات احصاءشده در کنوانسیونهای مسئولیت مدنی هسته ای براساس بند ٣ مادة ٧ کنوانسیون وین ، وجوهی که توسط بیمه یا سایر موارد امنیت مالی یا توسط دولت دارای تأسیسات تأمین میشود، منحصراً برای پرداخت غرامت در خصوص خساراتی است که براساس کنوانسیونهای هسته ای قابل جبران دانسته شدهاند.
مهم ترین خساراتی که به عنوان خسارات ناشی از حوادث هسته ای قابل جبران شناخته شدهاند عبارتاند از: فوت، جراحات بدنی و صدمه به اموال و دارایی یا تلف - کردن آنها، عدمالنفع ١، خسارات اقتصادی محض ، ازدست دادن درآمد حاصل از منافع اقتصادی در هر گونه انتفاع از محیط زیست ، هزینۀ تدابیر و اقدامات لازم برای اعادة وضعیت سابق در مورد محیط زیست آسیب دیده، هزینۀ اقدامات پیشگیرانه و درنهایت هرگونه خسارت اقتصادی دیگر که توسط قانون عمومی (ملی) مسئولیت مدنی دادگاه صالح اجازه داده شده باشد؛ که به اختصار هر کدام مورد بررسی قرار میگیرند.