خلاصة:
این جستار ادبی موضوع اغتنام فرصت را مورد کنکاش قرار داده است، موضوعی که امروزه با نام مدیریت زمان در نزد نظریه پردازان روانشناسی موفقیت و صاحبنظران علم مدیریت اهمیت ویژهای دارد. سعدی که در زمینه پیامهای اخلاقی، برجستهترین شاعر ادبیات فارسی شناخته شده. با توجّه به آنچه در این پژوهش آمده در کتابهای «گلستان» و «بوستان» عنایت خاصی به اغتنام فرصت داشته است و آن را لازمه بهرهمندی بیشتر از زندگی دنیوی و اخروی میدانست. در این تحقیق کوشش شده است تا دیدگاه شیخ شیراز با عقیده امام نخستین شیعیان مقایسه گردد و با منطق روانشناسان موفقیت امروزی شرح داده شود.
ملخص الجهاز:
«خدا و یاد او در آرمان شهر سعدی و مقایسه آن با نهج البلاغه» از فریدون طهماسبی(1390)، فصلنامه تحقیقات تعلیمی و غنایی زبان ادب فارسی شماره دهم، زمستان، صص 154- 172 که اختصاصا موضوع یاد خدا را در آرمان شهر سعدی جستوجو کرده و اندیشه او را با عقیده امام علی(ع) در نهج البلاغه مقایسه کرده است، «سعدی و سازشکاری» از محمدرضا راشد محصل(1378)، دفتر سعدی شناسی، شماره دوم، صص 52- 59 که به بیان نکات اخلاقی و انذارهای نهفته در حکایات شیخ شیراز به طورکلی پرداخته است و «وقت خوش سعدی» از عبدالرسول خیراندیش(1378)، دفتر سعدی شناسی، شماره دوم، صص 29- 37 که اوضاع اجتماعی و امنیت فارس، به ویژه شهر شیراز، در قرن هفتم هجری قمری و وضعیت زندگی و رفاه شخصی سعدی را شرح داده است.
به طورکلی در میان انبوهی از مقالاتی که در مرکز سعدی شناسی گردآوری شده و یا در مجلات دانشگاهی چاپ شده است، همچنین کتبی که پیرامون سعدی و آثارش نوشته شده کسی موضوع اغتنام فرصت در آثار سعدی را جداگانه مورد کنکاش قرار نداده و با توجه به نکات مطرح شده میتوان گفت که بررسی موضوع اغتنام فرصت از دیدگاه شیخ شیراز به صورت جزئی و اختصاصی، پرداختی نو به دستورات اخلاقی مورد توجه سعدی علیه الرحمه است و عنایت این بزرگوار به این سرمایه مهم بشری بیانگر اهمیت سعادت و خوشبختی مردم در نزد وی و توجه او به دانش روانشناسی موفقیت امروزه یا علم النفس آن زمان است که میتواند راهگشای پیشرفت و سعادت همه جانبه بشر امروز باشد و از طرفی کشف اندیشههای متعالی در نوشتههای گرانقدر شاعران و نویسندگان متفکر زبان فارسی خواهد بود.