خلاصة:
پیششرط طراحی یک برنامه‌ی درسی کارآمد و موفق، تحلیل محیط یادگیری/آموزش، تحلیل نیازهای زبانآموزان و شناخت اهداف آن‌ها است. در حقیقت، نتایج این تحلیلها میتواند مبنای تولید محتوای منابع آموزشی و تعیینکننده‌ی رویهها و روندهای آموزشی باشد. در بسیاری از مراکز زبانآموزی، معمولا فرصت لازم برای انجام این تحلیلها پیش نمیآید. در این شرایط، بهترین کار ارزشیابیهای دورهای است. ارزشیابی خود ابعاد گوناگونی دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، سنجش میزان رضایت زبانآموزان است. در پژوهش حاضر، تلاش شده است میزان رضایتمندی فارسیآموزان دو مرکز دهخدا (وابسته به دانشگاه تهران) و المهدی (وابسته به جامعه المصطفی العالمیه‌ی قم) از محتوا و برنامه‌ی درسی این دو موسسه بررسی شود. برای همین منظور، یک پرسشنامه‌ی محققساخته بر اساس معیارهای بیلی (2009) و مجموعهای از معیارهای متداول در روانشناسی تربیتی طراحی شد. در پرسشنامه‌ی طراحیشده که 80 فارسیآموز خارجی به آن پاسخ دادند، معیارهایی از قبیل قابل فهم بودن مواد درسی، توجه به ارزشیابی تکوینی، توجه به زبان بومی زبانآموزان، انعطاف‌پذیری برنامه‌ی درسی، تطابق برنامه‌ی درسی با شرایط زبانآموزان، لذتبخش بودن مواد درسی، توجه به نیازهای حال و آینده‌ی زبانآموزان و تطابق برنامه‌ی درسی با سن آن‌ها مورد سنجش قرار گرفته است. تحلیل دادهها نشان داد که میزان رضایت کلی فارسیآموزان این دو موسسه از محتوا و برنامه‌ی درسی ارائه شده، ، حدود 50 درصد است. در این مقاله، ضمن معرفی انگاره‌ی برنامهریزی نیشن و مکالیستر (2010)، چند راهکار برای ارتقای برنامه‌ی آموزشی این موسسه‌ها پیشنهاد شده است.
A prerequisite for designing an efficient and successful curriculum is the analysis of learning/teaching environment and the analysis of the learner’s needs and goals. The results of these analyses are vital for determining the content of instructional resources and adopting appropriate instructional procedures and processes. In many language teaching centers, there is usually no opportunity to carry out such analyses. In such conditions, the best option is to conduct periodic curriculum evaluation. Curriculum evaluation has various dimensions of which evaluation of the learner satisfaction is of special importance. In the present study, we tried to evaluate learner satisfaction in two Persian language teaching centers: Dehkhoda (affiliated to Tehran University) and Almahdi (affiliated to Almostafa Open University). For this purpose, a questionnaire was designed which drew on Bailey's (2009) criteria and some other criteria developed in educational psychology. The criteria included the understandability of learning materials, attention to formative assessment, attention to L1 of the learners, the curriculum flexibility, appropriateness of the curriculum to learner conditions, enjoyability of learning materials, attention to learners' present and future needs, and apprpriatenes of the curriculum to the learners' age. 80 Persian learners answered the questionnaire. Results indicated that, in the two centers, the learners' satisfaction of content and curriculum was nearly 50 percent. Nation and Macalister's (2010) curriculum development model was consulted to offer suggestions for the improvement of curricula of Persian language teaching centers
ملخص الجهاز:
در پژوهش حاضر، تلاش شده است ميزان رضايت مندي فارسيآموزان دو مرکز دهخدا (وابسته به دانشگاه تهران ) و المهدي (وابسته به جامعه المصطفي العالميه ي قم ) از محتوا و برنامه ي درسي اين دو موسسه بررسي شود.
در نظام آموزشي، ارزشيابي جزء مشترک همه ي بخش هاي برنامه از نيازکاوي تا قالب سازي، اجرا، سنجش و نظارت است (نيشن و مکاليستر،٢٠١٠: ٣) که نقش تعيين کننده اي در بهبود مستمر کيفيت آموزشي دارد، بنابراين ، لازم است در برنامه هاي آموزش فارسي به غيرفارسيزبانان همواره مورد توجه قرار گيرد چون با به وجود آوردن شرايطي که برنامه هاي آموزشي زبان فارسي به غيرفارسيزبانان مورد ارزشيابي قرار گيرند، ميتوان به بهبود برنامه ها، سوددهي بيشتر، يادگيري بهتر، جلب رضايت زبان آموزان و مدرسان کمک کرد.
نتايج اين بررسي نشان مي دهد که کتاب درسي نام برده در مهارت هاي گفتاري و شنيداري به طورنسبي براي زبان آموزان مناسب بوده است .
هر چند براي يک دوره ي مکالمه ، توجه به تطابق مواد درسي با کلاس و افزودن مطالب تکميلي براي افزايش مهارت هاي زباني ضروري است و اين کتاب در برخي موارد از انعطاف کافي در اين زمينه برخوردار نيست ، اما به طور کلي محتواي آن باعث افزايش انگيزه ي زبان آموزان شده و همچنين براي معلم و زبان آموز از تنوع مناسبي برخوردار است .
اگرچه دامنه ي مطالعات در زمينه ي ارزشيابي بسيار وسيع است ، با اين حال در حوزه ي آموزش زبان فارسي به غيرفارسي زبانان ، توجه چنداني به اين حوزه نشده و همان تعداد اثر محدود موجود نيز به تحليل محتواي منابع آموزشي در موسسه ها پرداخته اند و از ارزشيابي برنامه ي درسي غافل بوده اند.
Curriculum Design and Language Learning: An Analysis of English Textbooks in Brazil.
(
, 
, 
)
