خلاصة:
موقعیت راهبردی ایران نسبت به کشورهای آسیای میانه، فرصت مناسبی برای نیل به اهداف و برنامه¬های توسعه¬ای صادرات کشور از مرز¬های شرقی به¬وجود می¬آورد. هدف این تحقیق، استفاده از این فرصت¬ها و تدوین راهبردهایی برای نیل به اهداف توسعه صادرات مندرج در برنامه¬های توسعه¬ای کشور است. این مطالعه با استخراج عوامل موثر بر صادرات به کشورهای آسیای میانه، وزن¬دهی و اولویت¬بندی آن¬ها، توسط «خبرگان شرکت¬های بازرگانی، متخصصین در دستگاه¬های دولتی مرتبط و تشکل¬های صادراتی»، رویکرد مناسب تدوین راهبرد توسعه صادرات را شناسایی نموده است. این راهبردها توسط تیم برنامه¬ریزی راهبردی شامل خبرگانی از بخش توسعه تجارت خارجی سازمان بازرگانی، امور بین الملل استانداری خراسان رضوی، مدیریت بازارچه¬های مرزی و همچنین مدیریت منطقه ویژه اقتصادی سرخس، پیشنهاد، ارزیابی و اولویت¬بندی شده است. نتایج مطالعات نشان می¬دهد که مناسب¬ترین رویکرد در تدوین راهبردهای توسعه صادرات به کشورهای آسیای میانه، رویکرد تهاجمی بوده و نتایج حاصل از تدوین و اولویت بندی راهبردها «بهبود خدمات بانکی و بیمه¬ای برای صادرات کالا و خدمات»، «ارایه مشوق¬های صادراتی»، همچنین «بهبود زیرساخت¬های صادراتی اعم از زیرساخت¬های حمل و نقل»، از بالاترین اولویت¬های راهبردی صادرات به حوزه مذکور قلمداد شده¬اند. نتایج این مطالعه می¬تواند برنامه¬ریزان ابزارهای کنترل صادرات کشور -که تیم تدوین استراتژی متشکل از آنان است- را در تدوین سیاست¬ها و اجرای آن¬ها در منطقه به ویژه در آسیای میانه راهنمایی نماید.
ملخص الجهاز:
"بازتولید راهبردهای توسعه صادرات از ایران به آسیای میانه وحید حسنی هنزایی1، رضا الهیاری2 1- دانشجوی دکتری مدیریت صنعتی، دانشگاه یزد 2- کارشناس ارشد برنامه ریزی سیستم های اقتصادی چکیده موقعیت راهبردی ایران نسبت به کشورهای آسیای میانه، فرصت مناسبی برای نیل به اهداف و برنامههای توسعهای صادرات کشور از مرزهای شرقی بهوجود میآورد.
در تحقیقی به نام «ایران و جایگاه اقتصادی آن در میان کشورهای منطقه آسیای میانه» پس از بررسی جایگاه ایران در مقایسه با کشورهای آسیای میانه با استفاده از شاخصهای عمده اقتصادی، سطح روابط اقتصادی و نیز امکان دستیابی ایران به جایگاه اول اقتصادی در افق چشمانداز را در این منطقۀ ویژه، مورد ارزیابی قرار داده و نتایج گویای این مطلب است که ایران نسبت به برنامه چشم انداز خود در منطقه تا سال 2008 تاخیر داشته و باید برای تحقق آن تلاش مضاعفی صورت دهد (فیضپور، رادمنش، امامی، 1389).
در این تحقیق استخراج عوامل موثر بر توسعه صادرات ایران به کشورهای آسیای میانه به کمک ابزارهای تحقیق از جمله مصاحبه و تشکیل کارگروه خبرگان و بررسی استنادات موجود صورت گرفته و عوامل زیر جمعبندی مهمترین آنها از دید تیم متخصصان میباشد و در جدول 1 و 2 به ترتیب اولویت فهرست شدهاند.
<رجوع شود به تصویر صفحه> شکل 3 ماتریس IE: رویکرد تدوین راهبرد توسعهی صادرات ایران به آسیای میانه 8-1- تحلیل SWOT برای توسعه صادرات به آسیای میانه برای تشکیل ماتریس نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدهای پیش روی صادرات کشور به آسیای میانه، از عوامل و متغیرهای شناسایی شده در دو ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و ماتریس ارزیابی عوامل خارجی استفاده شده است و ضمن تشکیل جداول SWOT، تیم تدوین راهبرد مهمترین راهبردها را برای هر یک از خانههای WT,WO,ST,SO شناسایی نمود."