خلاصة:
یکی از محرّمات و آسیبهای روابط اقتصادی و اجتماعی، کمفروشی و «تطفیف» است. کمفروشی گرچه در حوزه تجارت و در بخش مکیل و موزون، ظهور و بروز بیشتری دارد ولی در حوزههای کاری، حقوقی، عبادی و اخلاقی نیز متصور است؛ بلکه هرگونه کاستی در حقوق مردم و کوتاهی در انجام تکالیف شرعی و اجتماعی نوعی تطفیف و کمفروشی است که بر اساس منابع فقهی و قوانین جمهوری اسلامی ایران ممنوع میباشد و قلمرو آن، شامل انواع مبیع (اعم از مکیل و موزون و غیر آنها در فضای حقیقی و مجازی)، کوتاهی در انجام تعهدات کاری و خدماتی، کوتاهی همسران در انجام وظایف متقابل و کاستی در عبادات میشود.
ملخص الجهاز:
وای بر کم فروشان [٣٤، ص ١١٧] معرفی و مبانی فقهی و حقوقی آن تبیین گشته است و لکن به تطفیف در حقوق اجتماعی و عبادی و مصادیق آن در فضای مجازی از قبیل فروش بسته های اینترنتی با حجم و سرعت های متفاوت ، اشاره نشده است ؛ و از مقالاتی که در این موضوع نوشته شده است می توان به «بررسی فقهی کم فروشی در معاملات » (علی اکبر ایزدی فرد و حسین کاویار) اشاره نمود.
٢ـ گستره تطفیف بر اساس بررسی مفهوم لغوی و اصطلاحی واژه «تطفیف » که پیش ازاین انجام یافت ، روشن شد که کم فروشی اختصاص به حوزه مبایعه ندارد بلکه در حوزه های خدماتی ، حقوقی و عبادی نیز جریان دارد و ذکر کیل و وزن در روایات و آیات مرتبط با تطفیف ، از باب ذکر مصداق است نه انحصار؛ بنابراین برای توسعه ی قلمروی کم فروشی ، نیازی نیست که گفته شود: «با الغای خصوصیت می توان گفت که هرگونه تعدی و نپرداختن حقوق مردم و بلکه تجاوز از حدود الهی نوعی تطفیف و کم فروشی است » [٤٠، ص ٣] برخی از مفسرین که دارای مهارت فقهی نیز هستند، به فراگیری مفهوم تطفیف و کم فروشی تصریح نموده اند از جمله : الف : مغنیه می گوید: «کسانی که با قدرت و نفوذ خود خریدوفروش می کنند و با کمترین قیمت می خرند و با بالاترین قیمت می فروشند، در هر دو حال سود می برند و مردم را از طریق فشارهای سیاسی و اقتصادی بدون هیچ قید و شرطی ، تسلیم خواسته های نامشروع می سازند و بهره کشی می نمایند، مطففین عصر حاضرند.