خلاصة:
پژوهش حاضر سعی دارد با استفاده از روش پیمایشی و به کمک پرسشنامه به بررسی چالشهای آموزش ترجمه در گروههای زبان و ادبیات عربی کشور بپردازد. از این رو، پرسشنامهای در سه سطح عمومی، تخصصی و مبانی نظری ترجمه تهیه و با کمک نرمافزار SPSS به تجزیهوتحلیل آن پرداخته شد. جامعۀ آماری، 18 نفر از استادان ترجمۀ دانشگاههای دولتی معتبر است که به صورت تصادفی انتخاب شدند. از مهمترین نتایج حاصل، مشخصشدن اهمیت کلی تمامی عناوین بیان شده در پرسشنامه نزد مدرسان ترجمه است. همچنین مبانی ترجمه با اخذ میانگین 32/4 نسبت به موضوعات تخصصی ترجمه با میانگین 26/4 از اهمیت بیشتری نزد متخصصان این حوزه برخوردار است. یافتههای پرسشنامه حاکی از آن است که درصد اندکی از جامعۀ آماری در حوزۀ ترجمه فعالیت داشتهاند و بیشتر از روشهای سنتی و معلممحور در تدریس استفاده میکنند و با ابزارهای نوین در آموزش ترجمه تقریبا ناآشنا هستند. از راهکارهای پیشنهادی میتوان به تعیین سرفصلهای مشخص و مدون، بالا بردن توانش دو زبانة فراگیران از طریق آشنا کردن آنان با انواع متون موازی، معیار، الگو و ترغیب آنان به افزایش مطالعۀ انواع مختلف متون، استفاده از روش ترجمۀ گروهی و کارگاهمحور، بالا بردن توان فراگیر برای دفاع از ترجمة خود، اصلاح و تصحیح ترجمه و آشناسازی فراگیران با ابزارهای نوین در تسریع فرآیند ترجمه از جمله استفاده از پیکرههای زبانی و بهرهگیری از شبکههای اجتماعی اشاره کرد.
The present research endeavors to deploy a survey methodology towards studying the challenges of teaching Arabic-Persian translation at the Islamic Republic of Iran’s universities. To achieve this objective, a questionnaire was prepared using the SPSS software in three levels of general, professional, and translation principles. The statistical population comprised 18 translation professors randomly selected from prestigious public universities. One of the most critical findings is the importance of all the titles included in the questionnaire from the teachers' point of view. Additionally, the principles of translation, having scored an average of 32.4 is more important to the experts of this field compared to other specialized subjects concerning translation, which scored an average of 26.4. On the other hand, the findings suggest that a low percentage of the statistical population was engaged in the field of translation and used traditional and teacher-focused teaching methods, therefore being unaware of new methods in teaching translation. Suggested solutions could include determination of specific and codified topics, enhancement of bilingual capabilities of students through introducing them to different types of parallel texts, encouraging them to increase studying different types of texts, using workshop-oriented and group translation, enhancing the capability of the student to defend his/her translation, modifying and correcting the translation, and introducing students to new methods and tools to facilitate translation through corpora and social media networks.
ملخص الجهاز:
چالش هاي آموزش ترجمۀ عربي- فارسي در دانشگاه هاي ايران از نگاه استادان اين حوزه علي قربان باقري دانشجوي دکتري مطالعات ترجمۀ عربي ، دانشگاه تهران ، تهران ، ايران مسعود فکري دانشيار، گروه زبان و ادبيات عربي ، دانشگاه تهران ، تهران ، ايران چکيده پژوهش حاضر سعي دارد با استفاده از روش پيمايشي و به کمک پرسشنامه به بررسي چالش هاي آمـوزش ترجمه در گروه هاي زبان و ادبيات عربي کشور بپـردازد.
آموزش ترجمه به عنوان يکي از مقوله هاي يادگيري اکتسـابي انسـان ، پديـده اي اسـت که نيازمند اهتمـام بـه اصـول و راهکارهـاي يـاددهي بـا بهـره گيـري از دانـش و تخصـص کارشناسان و نظريه پردازان و تلاش براي ايجاد بسترها و سازوکارهاي روش منـد و علمـي براي تربيت افراد مستعد و توانمند در اين حوزه است .
رضا ناظميان (١٣٨١ و ١٣٨٦) در دو کتاب خود با عنوان هاي «روش هايي در ترجمه از عربي به فارسي» و «فن ترجمۀ عربي به فارسي» به بيان اصول ، روش ها، راهکارهـا، انـواع و روش هــاي ترجمــه پرداختــه و براســاس تجربيــات شخصــي خــود بــه بيــان چــالش هــا و لغزشگاه هاي ترجمه و ارائه تمـرين هـا بـه فراگيـران ترجمـه بـراي بـالا بـردن تـوانش هـاي ترجمه اي آنان پرداخته است .
٦- آموزش ترجمۀ زبان عربي در دانشگاه هـا بيشـتر بـه روش مسـتقيم اسـتاد محـور متکـي است تا روش هاي نوين و فرآيندمحور ترجمه .
Functional analysis of the use of the code in teaching translation, the International Arabic Language Code as a model, Al-Midan magazine, Issue 10, 36-19.
Methods in translation from Arabic to Persian.