خلاصة:
تقویت صادرات غیرنفتی از نگرانیهای اصلی و راهبردی کشور است. یکی از بخشهای سودآور با توجه به شرایط اقلیمی کشور، بخش کشاورزی است. با شناسایی عوامل موثر بر عملکرد صادراتی بنگاههای کشاورزی، میتوان برنامهریزی بهتری برای افزایش صادرات محصولات کشاورزی انجام داد. به همین منظور در این مقاله مدلی متشکل از متغیرهای مهم این حوزه شامل: قابلیتهای بنگاه، قابلیتهای مدیریت، هدفگذاری صادراتی، استراتژیهای آمیخته بازاریابی و عوامل محیطی (محیط خرد و کلان) طراحی شد. گردآوری دادهها از طریق یک پرسشنامه 33 سوالی و بر مبنای پاسخهای مدیران عالی بنگاههای کوچک و متوسط صادرکننده مرکبات استانهای شمالی ایران انجام شد. پایایی متغیرهای مکنون همگی در بازه قابل قبول قرار دارد. برای آزمون مدل از روش کمترین مربعات جزیی و نرمافزار SmartPLS نسخه 2. 0 استفاده گردید. نتایج نشان داد، هدفگذاری صادراتی و استراتژیهای آمیخته بازاریابی به طور مستقیم بر عملکرد صادراتی بنگاهها اثر مثبت و معناداری دارد. همچنین قابلیت مدیریت به طور غیرمستقیم از طریق هدفگذاری صادراتی و قابلیت بنگاه و عامل محیطی خرد از طریق استراتژیهای آمیخته بازاریابی بر عملکرد صادراتی بنگاههای کوچک و متوسط صادرکننده مرکبات شمال ایران به طور مثبت و معناداری موثر است.
111 Strenthening non-oil export is a strategic concern of I.R. of Iran and the export of Iran’s citrus fruits can play an important role to this end. This paper aims to use the competitive capabilities approach for Iran’s northern provinces citrus export. The model consists of key variables including: Firm capabilities, management capabilities, export targeting, marketing mix strategies and environment factors. Data was collected by a questionnaire which completed by top managers of citrus exporting SMEs of northern provinces. Results show that the export targeting and marketing mix strategy have positive and significant effect on the firm’s export performance. Also, the management capabilities and micro environment through marketing mix strategy indirectly have positive effect on the SMEs performance.
ملخص الجهاز:
همچنين قابليت مديريت به طور غيرمستقيم از طريق هدفگذاري صادراتي و قابليت بنگاه و عامل محيطي خرد از طريق استراتژيهاي آميخته بازاريابي بر عملکرد صادراتي بنگاه هاي کوچک و متوسط صادرکننده مرکبات شمال ايران به طور مثبت و معناداري مؤثر است .
بنگاه هاي کوچک و متوسط ، قابليت رقابتي، عملکرد صادراتي، مرکبات *دانشيار گروه مديريت صنعتي دانشگاه مازندران ** دانشجوي کارشناسي ارشد مديريت صنعتي دانشگاه مازندران فصلنامه علوم مديريت ايران ، سال هشتم ، شماره ٢٩، بهار١٣٩٢، ص ٤٤–٢٧ 27 مقدمه صادرات به عنوان معمول ترين راه پيش روي بنگاه ها، خصوصاًبنگاه هاي کوچک و متوسط ، براي ورود به بازارهاي خارجي شناخته شده است .
اين عوامل فشار رقابتي ميان بنگاه هاي کوچک و متوسط را افزايش ميدهند که باعث ميشود چنين شرکت هايي براي بقاي خود به سوي بازارهاي بين المللي حرکت کنند (فقيهي، تاج الدين و تاج الدين ، ١٣٨٩).
از طرفي با توجه به توانمنديهايي که در بخش کشاورزي از لحاظ تنوع اقليمي و سرمايه انساني وجود دارد و همچنين سهم ٤٠ درصدي اين بخش از صادرات غيرنفتي کشور، همواره توسعه صادرات محصولات کشاورزي در برنامه توسعه اقتصادي و سند چشم انداز 28 مورد تأکيد قرار گرفته است (شاه آبادي ، ساريگل و جامه بزرگي، ١٣٩٠).
بر اساس اين مدل فرض شده است که بين قابليت هاي مديريت ، هدفگذاري صادراتي، آميخته بازاريابي و عملکرد صادراتي ارتباط 33 معناداري وجود دارد.
همچنين بين قابليت هاي بنگاه ، محيط خرد و کلان ، آميخته بازاريابي و عملکرد صادراتي نيز ارتباط معناداري وجود دارد.