خلاصة:
هدف از مطالعه حاضر بررسی تفاوتهای محتمل هنگام مواجهه با موقعیتهای اخلاقی در فضای مجازی در مقایسه با دنیای واقعی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کاربران بزرگسال فضای مجازی در ایران تشکیل میدهند. حجم نمونه مورد نظر شامل 365 نفر است که از طریق نمونهگیری در دسترس انتخاب شدهاند. بهمنظور این مقایسه، طراحی 16 سناریوی کوتاه داستانی (4 جفت جنسیتی و 4 جفت مشترک) توسط پژوهشگر به شکلی صورت گرفت که هر جفت سناریو موضوع خاصی در حوزه اخلاق روابط را، یک بار در فضای مجازی و بار دیگر در دنیای واقعی میسنجد. یافتههای پژوهش نشان میدهند دراغلب موضوعات اخلاقی مطرحشده ـ برای مثال خیانت، دزدی، حریم خصوصی و موارد دیگر ـ تفاوت معناداری میان نحوه مواجهه و قضاوت اخلاقی افراد در دو فضای مجازی و واقعی بهچشم میخورد. میزان این تفاوت با توجه به نوع موضوع اخلاقی دچار تغییر شده ولی جز در پارهای موارد جزئی تحت تاثیر متغیرهای فردی قرار نمیگیرد. میتوان گفت بهدلیل برخی ویژگیهای فضای مجازی مثل گمنامی، برونرفت از حیطه کنترل بیرونی و موارد دیگر، افراد در فضای مجازی به شکلی سهلگیرانهتر با موضوعات اخلاقی مواجه شده و پایینتر از سطح استانداردهای اخلاقی معمول خود رفتار میکنند.
The present research aims to study the probable differences between confrontation with ethical situations in the cyberspace and in the real world. The statistical population of this research included all adult users of cyberspace in Iran. The sample included 365 users who were selected through available sampling method. 16 short story scenarios (4 gender couples and 4 common couples) were developed by the researcher in a manner that each couple assessed a specific subject in the field of ethics once in the cyberspace and once in the real world. The findings of the research indicate that in most proposed ethical cases – for instance betrayal, theft, privacy, etc. – there is a significant difference in type of confrontation and ethical judgement of users in the virtual and real worlds. The level of this difference varies depending on the nature of ethical subject, but except in minor cases, it is not affected by individual variables. Due to specific characteristics of the virtual world, such as anonymity, being out of control and other features, people in the cyberspace are more liberal regarding ethical issues and behave below their usual ethical standards.
ملخص الجهاز:
(گابريلز و ديگران ، ٢٠١٣) نکته اي که در اين ميان حائز اهميت است اين است که با ورود به دنياي مجازي ، به دليل ويژگي هاي خاص اين فضا که پيش تر شــرح داده شد، محدوديت هايي که ناشــي از هنجارهاي جامعه و محيط بيروني در به انجام رسيدن فعل اخلاقي مؤثر بوده اند، تقريبا به شکلي ايده آل از ميان رفته و فرد با به دست آوردن آزادي گويي پا به شــهري مي گذارد که تنها حکمران بايد و نبايدهاي آن خود اوســت و ديگر چشم قضاوت گري براي کنترل خروج افراد از مرز هنجارهاي تأييدشده جامعه وجود ندارد.
در جدول ٣ ميانگين و انحراف استاندارد نمرات افراد در سه بعد عملکرد اخلاقي مرتبط با کليه موقعيت هاي اخلاقي (سؤالات احتمــال انجام عمل ، ميزان تنش ادراک شــده و ارزيابي و قضاوت اخلاقي )، در کنار نتايج تحليل آماري به واسطه آزمون تي به تفکيک دو فضاي واقعي و مجازي آورده شده است .
با در نظر داشــتن چهار خصيصه تمايزگذار فضاي مجازي به نســبت دنياي واقعي (فاصله گيري ، اثر گمنامي ، هويت جعلي و عدم امکان کنترل بيروني ) که با توجه به ادبيات پژوهشــي موجود احصاء شــده بود، مي توان به برخي نتايج به دست آمده در حيطه هاي مختلف اخلاقي نيز نگاهي دوباره داشت .
Virtue, Personality, and Social Relations: Self‐ Control as the Moral Muscle.
Social Psychological Aspects of Comput- er-mediated Communication.
Social Behavior and Personal- ity: An International Journal.
The Self and Social Behavior in Differing Cultural Contexts.