ترجمۀ تابو در دوبلۀ فارسی فیلم های کارآگاهی:مطالعۀ موردی لانۀ زنبور(از مجموعۀ هرکول پوآرو اثر آگاتا کریستی) مقالة

پژوهش حاضر به بررسی راهکارهای به‌کار گرفته ­شدۀ مترجمان فارسی برای ترجمۀ تابو می‌پردازد. به این منظور، دوبلۀ فارسی سریال انگلیسی «هرکول پوآرو»—«قسمت لانۀ زنبور»—که توسط صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران انجام شده است، تحلیل شد. چارچوب نظری پژوهش مبتنی بر دسته‌بندی انواع تابوی پیشنهادی شریفی و دارچینیان (1388) می‌باشد. هدف این پژوهش بررسی انواع تابوهای موجود در این سریال و راهکارهایی است که مترجم در دوبلۀ فارسی این سریال کارآگاهی جهت ترجمۀ تابو استفاده کرده است. طبق یافته‌های پژوهش، بیشتر تابوهای استخراج شده در این سریال مربوط به روابط آزاد زن و مرد قبل از ازدواج و یا روابط خصوصی آنها و همچنین رفتارهای غیراخلاقی مانند پوشش نامناسب می‌باشد. برخی راهکارهای اتخاذ شده در دوبلۀ اثر عبارتند از: حذف، تغییر موضوع گفتگوها، ترجمۀ تابو به غیرتابو و شیوۀ ترکیبی. راهکارهای اتخاذ شده روی داستان تاثیر گذاشته و به ­نظر می‌رسد موجب تغییر برخی از حوادث داستان گردیده است. در دوبلۀ فارسی، تعلیق[1] در برخی صحنه‌­ها از بین رفته است و بسیاری از گفتگوها و پایان سریال دچار تحریف شده‌اند. نتایج نشان می‌دهد که مترجم فیلم هنگام مواجهه با «برخوردهای فرهنگی»[2] بین اثر مبدا و ترجمۀ آن به زبان مقصد، با در نظر گرفتن فرهنگ مقصد ترجیح می‌دهد عناصر نامناسب را با عناصر مقبول‌تر جایگزین کند و صحنه‌های حاوی تابو یا گفتگوی حاوی عناصر تابو را به‌کلی حذف کند.