خلاصة:
ورود و خروج غیرقانونی کالا از کشور،زیانهای اقتصادی گستردهای به اقتصاد ملی وارد میسازد که برای جلوگیری از این صدمات،مبارزه با قاچاق کالا ضرورت دارد. عوامل بسیاری در بروز و گسترش پدیدهء قاچاق کالا دخالت دارند که باید به دقت شناسایی و بررسی شوند تا بتوان به برنامهای جامع و فراگیر برای مبارزه با قاچاق کالا و حمایت منطقی از اقتصاد و تولید ملی دست یافت. از سوی دیگر نهادهای گوناگونی در امر مبارزه با قاچاق کالا و کشف محمولههای قاچاق دخالت دارند که همدلی،همسویی و هماهنگی میان آنها و پیروی از خطمشی واحد میتواند به مبارزه جدی با ورود و خروج غیرقانونی کالا سروسامان بدهد. خبرنگار نشریه«بررسیهای بازرگانی»در گفتوگو با دکتر محمد عباسزادگان معاون طرح و برنامهء گمرک ایران،علل بروز پدیدهء قاچاق کالا و راههای منطقی مبارزه با آن و نیز نقش گمرک در این مبارزه و سیاستگزاریهای مربوط به آن را جویا شد. دکتر عباسزادگان که استاد دانشگاه شهید بهشتی است،بهطور عمده در زمینهء مدیریت و برنامهریزی فعالیت دارد و تاکنون 18 کتاب دانشگاهی و یکصد مقاله علمی را برای همایشهای داخلی و خارجی به رشته تحریر درآورده است. باهم این گفتوگو را میخوانیم:
ملخص الجهاز:
"ایران در یک منطقۀ خاص قرار دارد در کشورهای آسیای میانه به دلیل دشواریها و فقر سنگینی که وجود دارد، گروه بزرگی به کار قاچاق و حتی تقلب در کار حملونقل کالا میپردازند، کشورهای اطراف ایران هنوز به یک نظام بازرگانی مطمئن و قوی دست نیافتهاند، ایران نیز تلاش زیادی در ایجاد اتحادیۀ گمرکی کرده است.
بهطور مثال اگر یک فرد کالایی را در انبار خود داشته باشد که به هر دلیلی وارد کشور شده است،به محض آنکه وارد کشور میشود،کنترل گمرک از روی آن برداشته میشود،نیروی انتظامی است که این کالا را کشف و در مقابل آن واکنش نشان میدهد و نه گمرک،بنابراین طبیعی است گمرک ایران آن دسته از کالایی که از مجاری گمرک میخواهند عبور کنند و قاچاق هستند و ضبط میشوند،اعلام میکند.
*نقش گمرک در کنترل واردات از مناطق مرزی چیست؟ *یکی از وظایف قانونی گمرک این است که وقتی یک کالا وارد گمرک میشود،اسناد آن را به دقت کنترل کند و اگر ورود آن ممنوع نباشد،با انجام تشریفات گمرکی اجازه دهد وارد کشور شود.
در این رهگذر مقررات بازرگانی نیز باید طوری تغییر کند که فرد بتواند کالای خود را با پرداخت حقوق و عوارض گمرکی بالا وارد کشور کند،نه آنکه مرجوع شود.
گمرک ایران معتقد است مقررات مربوط (به تصویر صفحه مراجعه شود) به قاچاق کالا باید اصلاح شود و با توجه به این امر،پیشنهادی را در 31 بند برای مجامع تصمیمگیرنده تنظیم کرده است که میتواند تا حدودی کنترل قویتری را ایجاد کند."