خلاصة:
تحقیقات نشان داده اند که دین داری پدیده ای مرکب از انواع رفتارها و نگرش هاست. اندیشمندان مسلمان نیز به دین، به عنوان پدیده ای چند بعدی نگریسته اند. به موازات تحولات نظری در زمینه تبیین دین، یکی از مهم ترین مسایل در مطالعه دین داری، کمبود ابزارهای روا و پایا برای سنجش نگرش دینی است. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف ساخت و آماده سازی مقیاس سنجش دین داری دانشجویان کشور، تعداد 2182 دانشجو را که در دوره های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا مشغول به تحصیل بودند، با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای از میان تمامی دانشجویان دانشگاه های شهر تهران انتخاب و مورد مطالعه قرار داده است. ساخت و آماده سازی مقیاس سنجش دین داری دانشجویی، در چهار مرحله (سه مرحله مقدماتی و یک مرحله نهایی) صورت گرفت. نتایج، نشان دهنده روایی ملاکی، روایی تفکیکی و روایی سازه مطلوب این مقیاس است. پایایی مقیاس نیز با استفاده از روش بازآزمایی و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت. به طور کلی مشاهده شد که دین داری سازه ای پیچیده و چند بعدی است که ابعاد مختلف شناختی، عاطفی و رفتاری دارد و شامل رابطه انسان با خداوند، دیگران، خویشتن و جهان هستی است. این نتایج به دست آمده با نتایج پژوهش های داخلی و خارجی صورت گرفته برای تهیه و تدوین مقیاس های دینی همخوانی دارد.
ملخص الجهاز:
"براین اساس، پژوهش حاضر با هدف ساخت و آمادهسازی مقیاس سنجش دینداری دانشجویان کشور،تعداد 2812 دانشجو را که در درورههای کارشناسی،کارشناسی ارشد و دکتری مشغول به تحصیل بودند،با روش نمونهگیری تصادفی طبقهای از میان تمامی دانشجویان دانشگاههای شهر تهران انتخاب و مورد مطالعه قرار داده است.
نتایج آزمونهای تحلیل و اریانس چند متغیره مربوط به مولفههای دینداری در فرم الف پرسشنامه براساس نوع دانشگاه (به تصویر صفحه مراجعه شود) چنانچه در جدول 5 مشاهده میشود نتایج تحلیل و اریانس چند متغیره نشان میدهد که دانشجویان دانشگاههای گروه اول و دوم در چهار مولفه دینداری تفاوت معناداری با یکدیگر دارند.
آزمون تحلیل واریانس تک متغیره مولفههای دینداری (به تصویر صفحه مراجعه شود) همانگونه که در جدول 6 مشاهده میشود،نتایج آزمون f نشاندهنده تفاوت معنادار دانشجویان دانشگاههای گروه اول و دوم،از نظر ابعاد چهار گانه مقیاس دین داری است.
برای اجرای مطالعه اصلی در دانشگاههای شهر تهران با روش نمونهگیری تصادفی،طبقهای از 51 موسسه آموزش عالی واقع در شهر تهران،به نسبت سهم آن در گروه نمونه و براساس مقطع تحصیلی و جنسیت نمونهگیری انجام شد،که 2812 نفر از دانشجویان دانشگاههای شهر تهران،مقیاس سنجش دینداری فرم الف را تکمیل کردند نتایج روایی ملاکی نشان داد که بین تمامی خرده مقیاسهای چهار گانه مقیاس سنجش دینداری دانشجویان و آزمون جهتگیری مذهبی،روابط معناداری وجود دارد (1).
روایی سازه پرسشنامه دینداری دانشجویان نیز با استفاده از روش تحلیل عاملی با مولفههای اصلی مورد بررسی قرار گرفت و مشاهده شد که پرسشنامه دارای چهار عامل است که همگی 94/43 درصد از واریانس کل آزمون را تبیین میکردند."