بررسی اعتبار، روایی و هنجاریابی آزمون خلاقیت تورنس در بین دبیران دبیرستان های تهران مقالة

پژوهش حاضر، با هدف استاندارد ساختن مقیاس خلاقیت تورنس در گروه معلمان مرد و زن مقطع متوسطه شهر تهران اجرا گردید. نمونه ای با حجم 483 نفر به صورت چند مرحله ای از 40 دبیرستان شهر تهران انتخاب شدند. ابزار پژوهش، مقیاس 60 سوالی خلاقیت تورنس، بر پایه مقیاس لیکرت با درجات 0 تا 20 بود. نتیجه مرحله نهایی، هم گونی عبارت ها، بر پایه ضریب کلی آلفای کرونباخ ضریب اعتباری برابر با 0.871 به دست آمد. سپس بر اساس سه شاخص عمده ارزش ویژه، نسبت واریانس تبیین شده توسط هر عامل و طرح شیب دار، تعداد 7 عامل برای مجموعه 59 ماده ای پرسشنامه خلاقیت استخراج گردید. برای نام گذاری عامل ها از چرخش واریماکس استفاده شد که منجر به استخراج عامل های 1. بسط 2. سیالی 3. لذت بردن از تجارب تازه 4. توجه به جزییات 5. حل مسایل دشوار و پیچیده 6. ابتکار 7. انعطاف پذیری گردید. با توجه به عوامل مذکور، مقیاس خلاقیت حاصل از این پژوهش به گونه کلی عوامل موثر بر خلاقیت را با توجه به نظرات تورنس (1959) و پیشینه های مطالعاتی پوشش می دهد. از نتایج دیگر این تحقیق این که معلمان مرد در عامل های ابتکار و سیالی، بهتر از معلمان زن عمل کردند، اما تفاوت بین میانگین ها در هر دو جنس معنی دار نبود. پس اگر 483 نفر معرف جامعه اصلی باشند، میانگین نمره خلاقیت جامه اصلی با 99% اطمینان بین 0.16±1.28، یعنی در دامنه 1.1 تا 1.3 قرار دارد، با توجه به میانگین نمره خلاقیت کل آزمودنی ها و مقایسه آن با نرم مقوله ای مقیاس، جامعه حاضر از خلاقیت نسبتا زیادی برخوردار است.

"(به تصویر صفحه مراجعه شود) بررسی کارکرد زنان و مردان در عامل آزمون خلاقیت:به‌منظور یافتن پاسخ برای‌ این پرسش که آیا کارکرد زنان و مردان در عوامل پرسشنامه با یکدیگر تفاوت دارند یا نه،از آزمون‌ t استفاده شده است. نتایج آزمون‌ t ،برای مقایسه زنان و مردان در عوامل پرسشنامه خلاقیت تورنس( 042- n مردان و 342- n زنان) (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتایج آزمون‌ t نشان می‌دهد که هرچند تفاوت بین میانگین‌های زنان مردان در کل‌ آزمون بی‌معناست،اما در عامل‌های دوم و ششم،تفاوت از نظر آماری معنادار است‌ این نتایج به صورت زیر است:باتوجه به جدول(2)بین زنان و مردان،از نظر عامل‌ دوم و ششم،تفاوت در سطح 0/50- a معنادار است،یعنی مردان بیشتر از زنان‌ دارای ویژگی‌های سیالی و ابتکار هستند. برپایه نتایج یافته‌های حاصل از این پژوهش می‌توان موارد زیر را استنباط کرد: ضریب اعتبار محاسبه شده سوالات در آزمون خلاقیت تورنس که با استفاده از آلفای کرنباخ به دست آمد. اما تفاوت بین میانگین‌های زنان و مردان‌ در کل بی‌معناست و می‌توان برای این دو گروه از یک هنجار استفاده کرد،پس اگر 384 نفر را بتوان معرف جامعه اصلی دانست،میانگین نمره خلاقیت جامعه اصلی با 99% اطمینان بین /610-1/82،یعنی در دامنه 1/1 تا 1/3 قرار دارد،با عنایت به‌ میانگین نمره خلاقیت کل آزمودنی‌ها و مقایسهء آن با نرم مقوله‌ای مقیاس که براساس‌ آزمودنی‌های به دست آمده می‌توان گفت که جامعهء مورد مطالعه از خلاقیت نسبتا زیاد برخوردار است."