خلاصة:
کتاب ارزشمند مبانی و کلیات علوم سیاسی، تألیف دکتر سیدجلالالدین مدنی
است که تاکنون چهار مجلد آن به چاپ رسیده است: در جلد اول این کتاب،
مباحث عام علم سیاست و سازمانهای بینالمللی مطرح شده است و جلد
دوم به شناسایی کشورها، تحولات تاریخی و مسائل جهان معاصر
اختصاص دارد. مؤلف در جلد سوم و چهارم به مسائل سیاسی جهان معاصر،
و شناسایی نهادها و تحولات تاریخی و مواضع سیاسی بخش عمدهای از
کشورهای جهان اشاره کرده است.مقاله حاضر، نقد و ارزیابی چهار مجلد کتاب حاضر است.
ملخص الجهاز:
"مجلد چهارم شامل فصول زیر است:فصل اول: یوگسلاوی، از وحدت تا فروپاشیفصل دوم: پنجاه سال بحران خاورمیانهفصل سوم: سیصد و پنجاه سال استعمار ایبری در امریکای لاتینفصل چهارم: افغانستان، 25 سال اشغال، مقاومت، جنگ و آوارگیفصل پنجم: مسئله کشمیر و اختلاف دیرین هند و پاکستانفصل ششم: بیطرفی و کشورهای خارج از عضویت سازمان مللفصل هفتم: ایرلند و مشکلات انگلیس در ایرلند شمالیفصل هشتم: جمهوری تیمور شرقی از استعمار تا استقلالمؤلف در مقدمه جلد چهارم، ضمن اعتراف به کافی نبودن مجلدات حاضر در بررسی تحولات و مواضع کشورهای عرصه بینالمللی و دادن نوید به اینکه این بررسی در مجلدات آتی انجام خواهد شد، پارهای از موضوعات مورد تمایل خود را که در مجلدهای آینده دنبال خواهد کرد مشخص کرده است که ازجمله آنها میتوان به موضوع جهانیشدن، معضل فقر و مشکلات اقتصادی در عرصه جهانی و افزایش شکاف بین کشورهای غنی شمال و کشورهای فقیر جنوب اشاره کرد.
2. مهمترین اشکال و ایراد وارده بر این سه مجلد این است که مباحث مطرحشده در آنها در کمتر کتابی تحت عنوان مبانی و کلیات علوم سیاسی مورد بحث قرار گرفته است و میگیرد و انتخاب این مباحث در هیچ جا به عنوان مبانی و کلیات علم سیاست مطرح نیست و شاید به همین خاطر باشد که مؤلف گرانقدر،عنوان دوم و زیرعنوان اصلی کتاب را به «مواضع سیاسی، تحولات تاریخی دویست کشور جهان» و یا «مسائل سیاسی جهان معاصر، شناسایی نهادها و مواضع سیاسی دویست کشور جهان» قرار داده است؛ به عبارت دیگر، مؤلف خود نیز متوجه شده که آوردن این همه بحثهای تاریخی سیاسی درباره کشورهای دنیا به هیچوجه در قالب عنوان ممیز و شناخته شده مبانی و کلیات علوم سیاسی قرار نمیگیرد و بهتر بود که همان عناوین ثانویه، عناوین اصلی این مجلدات میشد."