Abstract:
مناطق ساحلی محل تاثیر متقابل هیدروسفر، اتمسفر، بیوسفر و لیتوسفر بوده و در برگیرنده بخش عمده ای از فعالیت های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، صنعتی و ... هستند. این مناطق قریب به 50 درصد جمعیت دنیا را در خود جای داده، و از دوسو تحت تاثیر اکولوژی دریا و خشکی قرار دارند. با توجه به ویژگی های طبیعی و انسانی آنها، این مناطق همواره با تهدیدها و مخاطراتی از جمله سیل، رانش، جزرومد، حرکات دامنه ای و مخاطرات بادی روبرو بوده و هستند. بنابراین برای مدیریت و برنامه ریزی در جهت بهره برداری و استفاده بهینه از مناطق ساحلی بررسی، شناسایی و تحلیل ویژگی های آنهالازم می باشد. هدف از انجام این تحقیق، تحلیل مخاطرات فرآیندهای جریانی خشکی ( آب و باد ) در قسمتی از مناطق ساحلی خلیج فارس و فرآیندهای موثر در شکل گیری آنها می باشد. تحقیق حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد که برای تعیین اهمیت هر شاخص ورسیدن به وزن آنها از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی و ماتریس مقایسات زوجی با بهره گیری از نرم افزار EXPERT CHOICE استفاده شده است. همچنین ترکیب متغیرها و رتبه بندی آنها با استفاده از مدل چند متغیره تاپسیس و روش بی بعد سازی خطی در محیط نرم افزار ARC GIS صورت گرفته است. داده های مورد استفاده نیز تصاویر ماهواره ای لندست از سنجنده ETM+ مربوط به سال 2002 و همچنین ماهواره QUICK BIRD مربوط به سال 2008 در محدوده مورد مطالعه بوده اند. در نهایت با توجه به تجزیه و تحلیل متغیرها، مناطق دارای پتانسیل مخاطرات پهنه بندی شده اند. در نتیجه دو محدوده اطراف رود مند و اطراف شهر بوشهر به عنوان مناطق خیلی زیاد و زیاد مشخص شدند. پیشنهاد می شود در آینده و برای اتجام کارهای بعدی از فاکتورهای اجتماعی اقتصادی، هیدرودینامیک دریا و مدیریت رودخانه هاو ... برای پهنه بندی مخاطرات استفاده گردد.
Machine summary:
ابزارها و داده های مورد نیاز نیز در جهت انجام هر چه بهتر این تحقیق به شرح زیر می باشند: 1- NEW ZEALAND COASTAL PLAN SYSTEM الف _ نقشه های پایه شامل : نقشه های توپوگرافی با مقیاس ١:٥٠٠٠٠، زمین شناسی با مقیاس ١:١٠٠٠٠٠، منابع و قابلیت اراضی با مقیاس ١:٢٥٠٠٠ و نقشه ژئومورفولوژی ٢٥٠٠٠٠٠ : ١ ب_ تصاویر ماهواره QUICK BIRD سال ٢٠٠٨ برای استخراج لایه های تاسیسات ، مناطق شهری و روستایی ، سکونتگاهها و ...
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل (٢) فاکتورها و شاخص های مورد نظر و موثر در تحلیل مناطق دارای پتانسیل مخاطرات در مرحله دوم مراجعه به منطقه مورد مطالعه و انجام بازدید های میدانی جهت به روز کردن و تطبیق داده ها و اطلاعات توصیفی گرد آوری شده و نیز تطبیق شاخص های انتخاب شده با شرایط و وضع موجود، شناسایی و بررسی وضعیت زمین شناسی ، ژئومورفولوژی و وضعیت ظاهری منطقه و مشخص کردن موقعیت مکانی لندفرم ها، شناسایی و مشخص کردن فرایندهای جاری غالب در منطقه از جمله رودخانه و باد، تپه های ماسه ای ، بررسی نحوه استقرار، پراکندگی وگسترش فعالیت ها و تاسیسات انسانی ، سکونت گاه های شهری و روستایی ، پوشش گیاهی ، راه های ارتباطی و ...
در مرحله سوم پایگاه داده مکانی در محیط نرم افزار(GIS) ایجاد شد ونقشه های اولیه ، پایه و عمومی منطقه مانند لندفرم ها و فرایندهای ژئومورفولوژیک و همچنین سازندهای لیتولوژیکی حساس به فرسایش بااستفاده ازنقشه های پایه زمین شناسی با مقیاس ١:١٠٠٠٠٠و نیز لایه های رقومی در ارتباط بامعیارهای مورد نظر( پوشش گیاهی ، راهها و جاده های ارتباطی ، رودها و مسیل های جریانی ، مناطق سکونت گاهی شهری و روستایی ، تاسیسات انسانی ، تپه های ماسه ای و منابع و کانون های تولید رسوبی و ...