Abstract:
نوشتار حاضر، بررسی و نقد مقاله «ترجمه های قرآن» در دایره المعارف قرآن لیدن از هارتموت بوبتسین، مترجم قرآن، اسلام شناس و قرآن پژوه برجسته عصر حاضر است که تاکنون مقالات و کتاب های بسیاری در حوزه مطالعات قرآنی تالیف نموده است.
وی در ابتدای مقاله، برخی از دلایل مخالفت مسلمانان با ترجمه قرآن را بیان نموده و سپس ترجمه های قرآن کریم را در جهان اسلام و خارج از جهان اسلام تا قرن بیستم و در طی قرن بیستم معرفی کرده و گاه نظراتی نیز در مورد برخی از ترجمه ها و مترجمان ارائه داده است.
در پژوهش حاضر، علاوه بر بیان نقاط قوت مقاله، نقاط ضعف و کاستی های آن مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. توجه نداشتن نویسنده به اصول، مبانی، روش ها و آسیب های ترجمه قرآن، تبیین نکردن مطلب و ارائه توضیحات ناقص در برخی قسمت ها، عدم ارائه اطلاعات لازم در معرفی ترجمه های قرآن، معرفی معایب یا محاسن برخی ترجمه ها بدون توجه به دیگر ویژگی های بارز آنها و عدم ارائه کاملا منصفانه و بی طرفانه مطالب. از جمله موارد نقدپذیر مقاله است که بر اساس اصول و مبانی ترجمه قرآن کریم و شرایط مترجم قرآن و نیز قیاس دیدگاه های نویسنده با مطالب به دست آمده از منابع معتبر و دیدگاه علمای مسلمان و شیعه، مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.
This Paper is the critical review of the article ‘translations of the Qur’an’ enlisted in the Encyclopeadia of Leiden by Hartmut Bubasteen. He has studied Islam and translated the Qur’an and is a prominent contemporary scholar and has contributed a lot in the realm of Qur’anic studies.
He، in the beginning of his article، stated some reasons of Muslims’ opposing the Qur’anic translation and then introduced the Qur’an translation taken place within Islamic world and without till 20th century and sometime has expressed his opinion about some translations or translators.
In this paper، apart from mentioning the positive aspects of the article we have also looked at the negative and lacking and deficiency of the paper and have critically examined them. The main criticism that the auhor’s paper attracts are his not paying attention to the principle، foundations، methodology and challenges of the transation of the Qur’an. He failed to substantiate certain points and could not give a logical and sound proof for the argument he made. He had not sufficient knowledge of introducing the translations of the Qur’an and therefore، failed to appreciate the translations properly as many of the translations in spite of having some deficiencies had some positive aspects but those points have also been ignored.So these negative aspects of the paper have been studied based on the principle، foundations and methodogy of the translation of the Qur’an and conditions for a translator of the Qur’an and furthermore، the view of the author have also been critically examined with regard to shia and Muslims’ schloars view.
Machine summary:
وی در ابتدای مقاله، برخی از دلایل مخالفت مسلمانان با ترجمه قرآن را بیان نموده و سپس ترجمههای قرآن کریم را در جهان اسلام و خارج از جهان اسلام تا قرن بیستم و در طی قرن بیستم معرفی کرده و گاه نظراتی نیز در مورد برخی از ترجمهها و مترجمان ارائه داده است.
متأسفانه، بوبتسین به رغم تحقیقات دقیق و آثار بسیاری که در زمینه علوم قرآنی و ترجمههای قرآن از سوی اروپاییان عرضه داشته، در این مقاله پس از توضیحی بسیار کوتاه و ناقص در باب دلایل امکان یا عدم ترجمه قرآن از دیدگاه مسلمانان، بلافاصله به بررسی و معرفی تاریخی ترجمهها در قرون مختلف پرداخته است.
5. ارائه دیدگاههای شاذّ برخی مترجمان غربی در مورد قرآن و عدم تبیین آنها نویسنده در معرفی مهمترین ترجمههای قرن بیستم که یکی از آنها را ترجمه انگلیسی ریچارد بل میداند، به ویژگی خاص این ترجمه یعنی بازسازی آیات قرآن کریم در هر سوره بر اساس مراحل سهگانه تصنیف قرآن یعنی مرحله آیات، مرحله قرآن و مرحله کتاب اشاره کرده است و بلافاصله به مبحث تاریخگذاری آیات از دیدگاه وی وارد شده و با ذکر جمله« اگر چه نمیتوان تحلیل بل را از همه نظر پذیرفت، ولی ترجمه بسیار دقیق او یک میراث ارزشمند برای فهم و درک تاریخی متن قرآن میباشد»، خواننده را در تحلیل و درک صحیح در درست بودن یا نبودن این نظریه در تنگنا و سردرگمی رها میکند.