Abstract:
تعیین محل کارخانه یکی از کلیدی ترین گام های تاسیس کارخانه می باشد. چرا که نتایج این تصمیم در طولانی مدت ظاهر شده و اثرات به سزایی از بعد اقتصادی، محیط زیست، مسائل اجتماعی و...دارد. از طرفی در راستای کسب و حفاظ مزیت رقابتی، کاهش هزینه های اجرا و بهره برداری از طرح، احداث واحدهای صنعتی در شهرک های صنعتی مقرون به صرفه می باشد.در این تحقیق به منظور اولویت بندی اسکان صنایع احداثی در شهرکهای صنعتی از روش نسبت مزیت استفاده شد که برای بدست آوردن وزن معیارهای موثر در انتخاب مکان احداث واحد صنعتی روش ضریب مبادله به کار گرفته شده است.در روش ضریب مبادله وزن معیارها از ترکیب دو روش ذهنی و عینی حاصل می شود که به ترتیب روشهای مقایسات زوجی و آنتروپی در این تحقیق به کار گرفته شد.برای جمع آوری اطلاعات در مورد معیارهای موثر در اتخاب مکان احداث واحدهای صنعتی و یا مقایسات زوجی معیارها و یا مقادیر ماتریس تصمیم از مطالعات کتابخانه ای و همچنین از نظرات کارشناسان و خبرگان صنعت (از طریق پرسشنامه) استفاده می شد. تمامی مراحل این متدولوژی طی الگوریتمی در این تحقیق تشریح شده است.به منظور تایید کارایی این متدولوژی، متدولوژی برای صنعت نساجی در ایران اجرا شد و نتایج آن به صورت لیست معیارهای موثر، وزن معیارها و اولویت بندی استان های کشور جهت احداث کارخانه نساجی ارائه شد.
Machine summary:
"هوور(1948) هزینه های تولید را اضافه کردو اشاره کرد به عوامل نهادی چون عوارض و مالیات محلی نیز باید توجه شود(2) نیروی کار، بازار، حمل و نقل، موادخام، زیر ساخته، کیفیت زندگی، محیط کسب و کار، خوصیصیات جامعه، نرخ مالیاتها فاکتورهای مهم مکان یابی است که هاروارد در مطالعه زیست محیطی خود به آن توجه داشته(3)در مطالعاتی که زبردست در ایران انجام داده عوامل اولیه و بحرانی در مکان یابی کل صنایع بزرگ صنعتی مطرح کرده که عبارتند از: سهولت دسترسی آسان به راه زمینی و سیستم حمل و نقل، قیمت ارزان زمین، وجود آب کافی برای مصارف صنعتی، سهولت دسترسی به سایر منابع انرژی و سوختی، پتانسل رشد اقتصادی منطقه، دسترسی داشتن و نزدیک بودن به بازار مصرف و دسترسی آسان به مواد اولیه مورد نیاز(15)هزینه حمل و نقل محصول به بازار،امکان تامین منابع اولیه مورد نیاز طرح، مشخصات آب و هوایی منطقه جغرافیایی اجرای طرح، هزینه های مالیاتی و گمرکی، قوانین حمایتی و تشویقی از طرح را بدری در مطالعات خود به عنوان عوامل موثر در مکان یابی صنعتی در نظر گرفته(4).
نمودار(1) تغییرات الویت بندی استان ها بر اساس مقادیر مختلف β نتیجه گیری نتیجه تحقیقات به عمل آمده بصورت زیر می باشد: مهمترین معیارهای موثر در مکان یابی صنعتی، چهارده معیار می باشد که عبارتند از نزدیکی به بازار فروش(مصرف) ، هزینه نیروی کار ، وجود خوشه های صنعتی(تراکم صنایع متناظر در یک منطقه یا ناحیه صنعتی) ، عوارض و مالیات محلی و گمرک ، وجود زیر ساختهای مربوط به خدمات مشاوره ، دسترسی به مواد اولیه ، ثبات بازار ، انگیزه های شخصی صاحبان صنایع ، تخفیفها، معافیتهاو حمایت های قانونی از طرح ، کیفیت زیست محیطی ، وجود زیر ساختهای انرژی (آب و برق و گاز) ، تسهیلات منطقه برای توسعه ، قیمت زمین مورد نظر جهت احداث کارخانه و کیفیت زندگی در منطقه می باشد."