Abstract:
هدف پژوهش حاضر بررسی تصویری است که سینما، بهمثابۀ رسانه، از فرهنگ، ارزشها و هنجارهای اجتماعی، و بهطور کلی سبک زندگی به مخاطبان خود ارائه میدهد. به همین منظور تعداد سی فیلم سینمایی، از فیلمهای اکرانشده در دهۀ 1380، با درنظرگرفتن دو ملاک «ژانر اجتماعی ثبتشده در وزارت ارشاد» و «پرفروشبودن» (میزان استقبال مخاطبین) انتخاب و بررسی شدند. چهارچوب نظری «سبک زندگی» تلفیقی از نظریۀ شریعتی و رشاد انتخاب شده است که سه نوع سبک زندگی «سنتی و متجمد»، «اروپاییمآب و متجدد»، و «دینی و مجدد» را برای جامعه ایران در نظر گرفتهاند. یافتههای پژوهش نشان میدهد که در فیلمهای بررسیشده مؤلفههای سبک زندگی «اروپاییمآب و متجدد» بیشترین میزان ترویج و تبلیغ را نسبت به دو نوع دیگر سبک زندگی داشته است.
Machine summary:
در سال های ١٣٨٩ و ١٣٩١، دو پژوهش به صورت خاص این موضوع را بررسی کرده اند: «بررسی مؤلفه های سبک زندگی در فیلم های سینمایی دهه های ٦٠، ٧٠، و ٨٠» عنوان تحقیقی است که هدف محقق ، غزال بیبـک آبـادی ، در آن شناسایی الگوی رفتار غالب در فیلم های سـینمایی سـه دهـة ١٣٦٠، ١٣٧٠، و ١٣٨٠ سینمای ایران ، با روش تحلیل محتوا، بوده است .
١. ١٠ سنجش ابعاد سبک زندگی بررسی های انجام شده نشان می دهد که در فیلم های اجتماعی پرفـروش دهـة ١٣٨٠ تأکیـد زیادی بر ظاهر افراد مانند مد، متفاوت بودن ، و قیمت لباس و پوشـش انجـام شـده اسـت ؛ ظواهری که در فـیلم هـا نشـان داده مـی شـود، در اکثـر مـوارد، هـیچ تناسـبی بـا فرهنـگ اسلامی ـ ایرانی ندارد و ابداعاتی است که تحت تأثیر تبلیغات رسانه های غرب قرار دارد کـه با هدف تغییر فرهنگ بومی دیگر کشورها از جمله ایران اسلامی و درونی کـردن نمادهـای سبک زندگی متجددانه و اروپایی مآب صورت می گیرد.
١. ١٠ سنجش بعد مصرف این بعد از ابعاد سبک زندگی دارای سه شاخص با عناوین «مصرف فرهنگی »، «خوراک »، و «پوشش » است که متناسب با مؤلفه های تعریف شده برای هریک از آن هـا (در هـر قسـمت توضیح داده می شود) پوشش با ٣٩٤٢ مرتبه تکرار (٧٥ درصد) بیش ترین مقدار و پس از آن مصرف فرهنگی با ١٠٩٥ مرتبه تکرار (٢٠ درصد) و خوراک با ٢٦٣ مرتبه تکرار (٥ درصد) بیش ترین میزان را داشته اند.