Abstract:
هدف اصلی پژوهش مطالعه اثرات متفاوت اندازه شرکت و نوع صنعت بر سود آوری شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در قلمرو زمانی1385تا 1389 بوده است. در این پژوهش لگاریتم طبیعی ارزش دفتری دارایی ها به عنوان شاخصی برای اندازه گیری اندازه شرکت مورد استفاده قرارگرفته است. همچنین در مورد نوع صنعت، پس از تفکیک صنایع با هزینه ثابت کم و زیاد بر روی صنایعی که تعداد آن ها در بورس زیادتر بوده و در طبقه بندی فوق قرارگرفته متمرکز شده است. ضمنا سودآوری بر اساس سه شاخص(بازده خالص دارایی های عملیاتی، بازده حقوق صاحبان سهام عادی و بازده دارایی های عملیاتی) محاسبه شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیات حاکی از آن است که در شرکت های بزرگ صنایع مختلف بین میزان هزینه های ثابت زیاد و سودآوری رابطه معناداری وجود ندارد و همچنین در شرکت های کوچک صنایع مختلف بین میزان هزینه های ثابت کم و سودآوری رابطه معناداری وجود ندارد. در صنایعی با هزینه ثابت کم(محصولات شیمیایی، سیمان، گچ و آهک، فلزات اساسی و سایر محصولات کانی غیر فلزی) بین اهرم بدهی عملیاتی و دو شاخص سودآوری(بازده خالص دارایی های عملیاتی و بازده دارایی های عملیاتی) در شرکت های بزرگ و کوچک رابطه معناداری وجود ندارد. در صنایعی با هزینه ثابت زیاد(خودرو و ساخت قطعات و مواد و محصولات دارویی) بین اهرم بدهی عملیاتی و دو شاخص سودآوری(بازده خالص دارایی های عملیاتی و بازده دارایی های عملیاتی) در شرکت های بزرگ و کوچک رابطه منفی و معناداری وجود دارد. در شرکت های کوچک فعال در صنایعی با هزینه ثابت کم بین اهرم بدهی عملیاتی و بازده حقوق صاحبان سهام عادی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
The aim of this research is study about the different effects of firm size and Industry on firm profitability in Tehran Stock Exchange during 1385 to 1389. The natural logarithm of book value of assets is used as an indicator to measure firm size. Also, the type of industry, the separation of industries with high fixed costs and low on the stock exceeds the number of industries that were concentrated in the categories above. Furthermore profitability is calculated based on three indicators (net operating assets, return on net operating assets and return on operating assets.) the Results of hypothesis tests indicates that there is no significant relationship between high fixed costs and profitability of large companies in various industries. there is no significant relationship between low fixed costs and profitability of small companies in various industries. there is no significant relationship between operating liability leverage and profitability indicators (return on net operating assets and return on operating assets) of small and large companies in industries with low fixed costs (chemical products, cement, lime and gypsum, basic metals and other non metallic mineral products). there is a significant negative relationship between operating liability leverage and two profitability indicators (return on net operating assets and return on operating assets) of small and large companies in industries with high fixed costs (Vehicle and parts manufacturing and Pharma). There is a significant positive relationship between operating liability leverage and return on common equity of small companies in industries with low fixed costs.
Machine summary:
الف -بررسي رابطه اهرم بدهي عملياتي و سودآوري(براساس شاخص RNOA): مدل مفروض به صورت مدل ٤ است : مدل ٤: RNOAi = β0 +β1OLLEVi +εi جدول ٣- خلاصه مدل رگرسيون براي فرضيه سوم و چهارم(مدل RNOA) آماره دوربين واتسون هزينه ثابت اندازه شرکت 1/981 کم کوچک 2/017 زياد 1/938 کم بزرگ 1/575 زياد *منبع : يافته هاي پژوهشگر جدول ٣ نشان مي دهدمقدار آماره دوربين واتسون در هـر دو حالـت نزديـک بـه ٢ مي باشد که حاکي از عدم خود همبستگي باقيمانده هاست .
ج- بررسي رابطه اهرم بدهي عملياتي و سودآوري(براساس شاخص ROCE ): مدل مفروض به صورت مدل ١٠ است : مدل ١٠: ROCE i = β0 + β1OLLEV i +εi جدول ٩- خلاصه مدل رگرسيون براي فرضيه سوم و چهارم(مدل ROCE) آماره دوربين واتسون هزينه ثابت اندازه شرکت 2/143 کم کوچک 1/966 زياد 2/094 کم بزرگ 2/140 زياد *منبع : يافته هاي پژوهشگر جدول ٩ نشان مي دهد با توجه به شاخص ROCA نيز مقدار آماره دوربين واتسـون در هـر دو حالت نزديک به ٢ مي باشد که حاکي از عدم خود همبستگي باقيماندههاست .
نتايج حاصل از آزمون فرضيه هاي اين پژوهش حاکي از آن است کـه در شـرکت هـاي بزرگ صنايع مختلف بين ميزان هزينه هاي ثابت زياد و سودآوري رابطـه معنـاداري وجـود ندارد و همچنين در شرکت هاي کوچک صنايع مختلف بـين ميـزان هزينـه هـاي ثابـت کـم و سودآوري رابطه معناداري وجـود نـدارد.