Abstract:
لک ها یکی از گروه های ایلی پراکنده در میان اسـتان هـای لرسـتان ، ایـلام ، کرمانشاه ، همدان و کردستان هستند. آنها در طول تاریخ با کردها و لرها قرابـت و همزیستی داشته اند، به طوری که بازشناسی آنها از کردها و لرها دشوار اسـت . گویش لکی طبق نظر متخصصان شاخه ای از گویش کردی اسـت و از گـویش لری متفاوت است . از نظر فرهنگی حضور لک ها در میـان دو قـوم کـرد و لـر مشابهت هایی را میان آنها رقم زده است که از آن جملـه مـیتـوان بـه ادبیـات شفاهی رایج در میان آنان اشاره کرد. ادبیات شفاهی لک ها پربار و کهن است و آن را بازمانده فارسی کهن دانسته اند. این پژوهش ، تـلاش مـیکنـد از لابـه لای اسناد و منابع مکتوب قوم لک را به عنوان یکی از گروه های ایرانی مناطق غـرب کشور بازشناسد.
Machine summary:
"شـیروانی در «بستان السیاحه » لک را به معنی صد هزار عنوان کرده و آورده اسـت کـه چـون شمار جمعیت لک ها در گذشته صد هزار نفر بود بـه ایـن نـام مشـهور شـدند (١٣٤٨ق : ٥٢٥؛ نیز برای نمونه لک به معنای صـد هـزار در دیگـر متـون نـک : برهان قاطع ، ذیل واژه ؛ مردوخ ،١٣٥١: ١٠٩).
امان اللهـی، ١٣٧٠: ٥٦-٥٧) و طوایـف بیرانوند، سلسله دلفـان ، سـوری، حسـن ونـد، یوسـف ونـد، کولیونـد، میربـک ، ایوتوند، فلک الدین ، کرمعلی، چوواری و سنجابی از مهم ترین ایل ها و طوایـف لک زبان به شمار میآیند (امان اللهی، پیشین : ٢٨٨؛ ایزدپناه ، همان ، هفـده ، بیسـت و دو؛ نیز دیگر گروه ها و شاخه های لک زبـان را کـه بـه نقـاط مختلـف ایـران کوچیده اند نک : همو، بیست و سه و بیست و چهار).
امـان اللهـی، ١٣٧٠: ٥٧) حصوری نیز گویش لکی را از اختصاصات گویش های شمالی ایـران و از نـوع کردی عنوان کرده است (حصوری، ١٣٥٧: ١٧-١٨) در چند سال اخیر، گروهی از پژوهشگران با در دست داشتن پاره ای استنادهای زبان شناختی، گویش لکـی را به هیچ وجه به گویش لری و کردی وابسته ندانسته اند و آن را گویش مستقل و بازمانده ای از زبان پهلـوی کهـن عنـوان کـرده انـد (نـک : سـاکی، ١٣٤٣: ٤٨.
هنر و ادبیات شفاهی لک ها از شاخصه هـای مهـم در شـناخت تـاریخ و فرهنگ شان به شمار میرود؛ بویژه فهلویات و شـاهنامه خـوانی کـه بیـان کننـده روحیات و خلقیات آنها به عنوان یکی از گروه های کهن ایرانی است و پیونـد و همبستگیشان را با تاریخ و فرهنـگ دیگـر اقـوام و گـروه هـای ایرانـی بـازگو میکند."