Abstract:
تصمیمات مدیریت در خصوص هزینه ها همواره از مباحث مورد توجه بوده است . به طور سنتی در مدل های تحلیل سود فرض برآن بود رفتار هزینه متقارن و وابسته به نوسانات تولید و فروش است ؛ اگرچه تحقیقاتی که در دهه ٩٠ انجام شد نشان داد چندان نمی توان به این فرض پایبند ماند. چنین نتایجی ضرورت پرداختن به چرایی مشاهده رفتار نامتقارن هزینه را بسترساز شد. در این پژوهش ، رابطه تغییرات فروش دوره گذشته با رفتار نامتقارن هزینه بررسی شد و اثر نگرش مثبت و منفی مدیریت بر این رابطه مورد آزمون قرار گرفت . به منظور سنجش رفتار نامتقارن هزینه ، به پشتوانه ادبیات پژوهش ، از رابطه همزمان تغییرات هزینه های فروش ، اداری و عمومی با تغییرات فروش دوره جاری استفاده شد؛ تغییرات فروش دو دوره گذشته نیز به عنوان شاخص سنجش نگرش مدیریت لحاظ شد. در این راستا اطلاعات ١٠٥ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره ١٣٨٣ الی ١٣٩٢ با در نظر گرفتن برخی ویژگی ها (١٠٥٠ شرکت - سال ) بررسی گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها، تحلیل رگرسیون ( حداقل مربعات عادی )- روش اثرات ثابت بکار گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد هزینه رفتاری نامتقارن دارد؛ تغییرات فروش دوره گذشته با کاهش ابهام پیش روی مدیریت با رفتار نامتقارن هزینه رابطه مثبت دارد؛ و نگرش مدیریت می تواند اثر تغییرات فروش دوره گذشته را بر رفتار هزینه تعدیل کند؛ به این ترتیب که نگرش مثبت ، رابطه مستقیم فروش دوره گذشته بر رفتار نامتقارن هزینه را تقویت می کند و نگرش منفی موجب تقارن بیشتر رفتار هزینه در شرایط کاهش فروش دوره گذشته می شود.
Machine summary:
اگرچه در نگاه سنتی رفتار هزینه در واکنش به سطوح فعالیت در قالب دو مفهوم ثابت و متغیر تشریح می شود اما مطالعات گذشته نشان داده اند برخی انواع هزینه رفتاری نامتفارن و چسبنده را از خود به نمایش می گذارند؛ به گونه ای که در برابر افزایش یا کاهش سطح فعالیت عملکردی مشابه ندارند و در صورت رشد حجم فعالیت های شرکت ، نرخ تغییرات بیشتری را تجربه می نمایند.
فارغ از آنکه دلایل وقوع رفتار نامتقارن هزینه چیست ، این تحقیق بر آن است به شناخت اثر تاخیری تغییرات فروش بر چگونگی رفتار نامتقارن هزینه بپردازد و نقش نگرش مدیریت را بر این اثر بررسی نماید؛ به این معنی که آیا تغییرات فروش دوره گذشته تصمیم مدیر در مورد کاهش هزینه متناسب با کاهش فعالیت را تحت تاثیر قرار می دهد وآیا نگرش مثبت یا منفی مدیریت شدت این اثرگذاری را تعدیل می کند؟ مبانی نظری در دیدگاه سنتی فرض می شود هزینه در برابر محرکهایی مانند فروش ، رفتاری متقارن از خود به نمایش می گذارد و می توان آن را در بازه مربوطی ١ از فعالیت به شکل تابعی خطی برآورد کرد.
هرچه مدیر نسبت به افزایش سطح فعالیت در دوره های آتی نگرش مثبت تری داشته باشد هزینه رفتار نامتقارن تری را نشان می دهد؛ این در حالیست که نگرش منفی مدیریت می تواند چسبندگی معکوس را نتیجه دهد (بنکر و همکاران ، ٢٠١٤) مروری بر پیشینه پژوهش ژو و هانگ (٢٠١٥)، اثرمدیریت سود بر رفتار هزینه را بررسی کردند.