Abstract:
شاهنامهی فردوسی از جایگاه بلندی در ادبیات عرب برخوردار است. این حماسهی جهانی اولین بار در قرن هفتم هجری به زبان عربی ترجمه شد. همین ترجمه در تصحیح انتقادی متن شاهنامه در شوروی مورد استفادهی مصححان قرار گرفته است. در این مقاله پژوهشهای شاهنامه پژوهان عرب را در زمینههای مختلف ترجمه، ادبیات تطبیقی، نقد، لغت و نسخههای خطی شناسایی کرده و با رویکرد نقد تحلیلی به بررسی این تحقیقات پرداخته و به این نتیجه رسیدهایم که بسیاری از محققان و ناقدان عرب شاهنامه بنداری و مقدمهی محققانهی دکتر عبدالوهاب عزام بر این کتاب را به عنوان منبع اصلی پژوهشهای خود در شاهنامه پژوهی قرار دادهاند. اگرچه ترجمهها و پژوهشهای متعددی دربارهی شاهنامه و فردوسی در ادب عرب صورت گرفته است، انجام ترجمهای منقح و دقیق از شاهنامه به زبان عربی ضروری به نظر میرسد. پیشنهاد ما ترجمهی شاهنامهی مصحح، منقح و عالمانهی دکتر جلال خالقی مطلق به زبان عربی است.
Machine summary:
"فردوسی و حماسهی جهانی او در حوزهی پژوهشهای عرب مهدخت پورخالقی چترودی قطب علمی فردوسی شناسی دانشگاه فردوسی فاطمه بخیت (کشور یمن) چکیده واژههای کلیدی: شاهنامه یکی از شاهکارهای ادبیات حماسی جهان به شمار میرود و به علت جایگاه والای آن مورد توجه بسیاری از پژوهندگان، محققان، ناقدان، نویسندگان و ادبای کشورهای عربی قرار گرفته و از جایگاه بلندی در ادبیات عرب برخوردار است.
طه نداء در این کتاب موضوعات مختلف مرتبط با شاهنامه و فردوسی را مورد بررسی قرار داده و در فصل آخر به نقد آنها پرداخته و آرا و نظریات برخی نویسندگان قدیم را دربارهی داستانهای شاهنامه ایراد کرده است (رک: ندا، 1954م).
دکتر محمد غنیمی هلال، ناقد معروف عرب، کتابی به نام مختارات من الشعر الفارسی دارد که در آن شرح احوال چندین شاعر پارسی گوی را به همراه نمونههایی از شعر آنها آورده و بخشی از این کتاب را به فردوسی و شاهنامه اختصاص داده است (غنیمی هلال، 1965م، 291 - 241)."