Abstract:
هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر عوامل سن ، جنسیت ، سطح تحصیلی و سطح اقتصادی / اجتماعی گوینده و نیز درجه رسمیت موقعیت گفتمان بر بیان آینده در گفتار فارسی است . بدین منظور داده های لازم جهت تحقیق به صورت یادداشت های میدانی از گفت و گوی روزمره افراد گردآوری شد. در مجموع ٥٢٣ جمله که بیان گر آینده بود جمع آوری، کدگذاری و تحلیل شد. آن طور که از گفتار مشاهدهشوندگان برآمد ایشان زمان آینده را در گفت وگوهای روزمرة خود به نه گونه واژگانی- نحوی ابراز میداشتند: حال استمراری، حال ساده، خواه(د) + فعل ، میخواه(م ) + فعل ، مضارع التزامی، گذشته ساده، دار(یم ) + فعل ، قراره + التزامی، دار(م ) میرو(م ) + فعل . نتایج نشان داد که حال استمراری پرکاربردترین گونه واژگانی- نحوی بیان آینده در گفتار مشاهدهشوندگان بود و بیش از ٦٢% از شکل بیان آینده را به خود اختصاص میداد. این الگو در کلیه گروهها اعم از سن ، جنسیت ، تحصیلات و سطح اقتصادی/ اجتماعی به عنوان الگوی غالب شناخته شد. میزان کاربرد الگوهای واژگانی- نحوی دیگرنیز در هر گروه اجتماعی و زیرگروههای آن محاسبه و مقایسه گردید.
The present research aims to investigate the role of speakers’ gender، age، educational status، socio-economic status and formality level of context in expressing future in their speech. The linguistic variable targeted was expression of future time. Speakers were found to use nine morpho-syntactic variants to express future، including: Present progressive، simple present، KHA:H(AD) + verb، MIKHA:(M) + verb، ELTEZAMI present، DARI:(M) + verb، GHARARE + ELTEZAMI present، Simple past and DAR(AM) MIR(AM) + verb. Results indicated that present progressive was the most frequent form of expressing future (over sixty-four percent). The frequency of occurrence and percentage of use of the other eight variants were also estimated and reported in each social group in the natural، every day speech of Persian speakers.
Machine summary:
"تحلیل گونه های واژگانی- نحوی بیان آینده در زبان فارسی زیر تأثیرعوامل اجتماعی 1 رضا غفارثمر دانشگاه تربیت مدرس 2 الهام یزدانمهر دانشجوی دکتری آموزش زبان انگلیسی، دانشگاه تربیت مدرس چکیده هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر عوامل سن ، جنسیت ، سطح تحصیلی و سطح اقتصادی / اجتماعی گوینده و نیز درجۀ رسمیت موقعیت گفتمان بر بیان آینده در گفتار فارسی است .
همان طور که پیش تر مطرح شد، هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسۀ میزان کاربرد هریک از این گونه هاست ، با در نظر گرفتن تأثیر احتمالی عوامل اجتماعی، که یک به یک و در سطوح زیرین خود مورد تفحص قرار خواهند گرفت .
در آثار جدیدتر، از جمله معرفی و صرف افعال در زبان فارسی توسط خمسه (١٣٩١: ١) نیز مشاهده میشود، که با وجود این که ٥ ساختار برای بیان گذشته در فارسی ارائه شده (ماضی ساده، استمراری، بعید، التزامی و نقلی)، و ٣ ساختار جهت بیان زمان حال (مضارع ساده، اخباری و التزامی)، تنها یک صورت برای بیان زمان آینده معرفی شده و آن هم از طریق فعل خواستن بوده است .
) فرایند تجزیه و تحلیل دادهها بر اساس مقایسۀ فراوانیها ونیز درصد کاربرد هریک از اشکال اظهار آینده بوده است : یک بار بدون در نظر گرفتن عوامل اجتماعی و به صورت کلی، و بار دیگر زیر تأثیر هریک از این عوامل و فیمابین لایه های درونی خود.
این تفاوتها به ویژه کاربرد بسیار کم گونه های بیان آینده در بین گویندگان طبقۀ پایین جامعه در نمودار زیر بهتر قابل رؤیت است : 225500 220000 115500 110000 5500 00 طبقۀبالا طبقۀمتوسط طبقۀپایین نمودار ٤."