Abstract:
هدف : هدف از مطالعؕ توسعه ای حاضر، بررسی اعتبار و روایی مقیاس نیاز به شوخ طبعی در دانش آموزان و دانشجویان ایرانی، بود. روش بررسی: برای برآورد شاخص های روان سنجی پرسشنامه ، تعداد ۴٨٠ نفر (شامل ٢٧٦ دانش آموز با میانگین سنی ١٥/٩ و ٢٠٤ دانشجو با میانگین سنی ٢٨/٨، که ٥٠/٢ درصد را مردان و ٤٩/٨ درصد را زنان تشکیل می دادند.) در جزیره کیش ، انتخاب شدند و مقیاس نیاز به شوخ طبعی، برای ایشان اجرا شد. یافته ها: برای بررسی روایی سازه از روش تحلیل عاملی اکتشافی با روش تحلیل مولفه های اصلی و تحلیل عاملی تائیدی استفاده شد. میزان کفایت نمونه برداری برابر ٠/٨٧٥ و معنادار بودن آزمون کرویت بارتلت نشانگر شرایط مطلوب برای انجام تحلیل عاملی بود. براساس یافته های پژوهش ، مقیاس نیاز به شوخ طبعی از دو عامل اشباع می باشد که در مجموع ٥٩/٤٣ درصد از واریانس کل را تبیین می کند. همچنین معناداری شاخص های برازندگی در تحلیل عاملی تائیدی مدل دو عاملی استخراج شده از تحلیل عاملی اکتشافی را مورد تائید قرار داد. و تفاوت معنادار بین نمره آزمودنی های دارای اختلال افسردگی و افراد عادی بدون اختلال افسردگی (٠/٠١ P >) بیانگر روایی افتراقی مقیاس در سنجش نیاز به شوخ طبعی بود. همچنین همبستگی معنادار بین نمره مقیاس و خرده مقیاس های نیاز به شوخ طبعی و نمره شوخ طبعی و مولفه های آن (٠/٠١> P) بیانگر روایی ملاکی مقیاس بود. تحلیل داده ها نشان داد که همسانی درونی کل مقیاس بر اساس ضریب آلفای کرونباخ ٠/٨٧٤ و از طریق دو نیمه کردن ٠/٨٩٩ است . و ضریب پایایی آزمون از طریق بازآزمایی در فاصله زمانی یک ماه برای کل مقیاس و دو خرده مقیاس آن از نظر آماری معنادار بودند (٠/٠١> P). نتیجه گیری: مقیاس نیاز به شوخ طبعی دارای اعتبار و روایی مناسب برای سنجش نیاز به شوخ طبعی در جامعه ایرانی است .
Machine summary:
در نهایت با توجه به این که تمام ماده های مقیاس با عامل های استخراج شده همبستگی معنی داری داشتند، این نشان دهنده روایی سازه مقیاس برای سنجش نیاز به شوخ طبعی آزمودنی های ایرانی بود (کالین کوپر، ١٩٩٨، ترجمه شریفی و نجفی زند، ١٣٧٩).
Relative Fit Index (RFI) 8 ارائه شده بر اساس تحلیل عاملی اکتشافی در پژوهش حاضر برای مقیاس نیاز به شوخ طبعی است .
بر اساس نظریه کلاسیک روان سنجی در هنجاریابی آزمون ها، و به نقل از شادروان دکتر حیدرعلی هومن ، پدر روان سنجی ایران (ارتباط شخصی، آبان ماه ١٣٨٠) ، در بخش روایی، باید ابتدا روایی سازه آزمون با استفاده از روش تحلیل عاملی مورد تائید قرار بگیرد (شریفی و شریفی، ١٣٩١) بنابراین از نقاط قوت پژوهش حاضر می توان به بررسی شاخص روایی پرسشنامه در سه زمینه روایی سازه (با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و تائیدی)، روایی افتراقی و روایی ملاکی همگرا و همچنین سنجش اعتبار مقیاس با سه روش ضریب آلفای کرونباخ ، دو نیمه کردن و بازآزمایی اشاره کرد.
در مجموع با توجه به نتایج مطالعه حاضر می توان اذعان داشت که نسخه ترجمه شده مقیاس نیاز به شوخ طبعی کلاین و همکاران NFHS دارای ویژگی های روان سنجی (روایی و اعتبار) مناسب برای استفاده جهت آزمودنی های ایرانی می باشد.
13 Determine the Psychometric Properties of Need for Humor Scale (NFHS) (Original Research) Mahboobeh Mohammadi (MA) Graduate of General Psychology, Department of General Psychology, Kish International Branch, Islamic Azad University (IAU), Kish Island, Iran.