Abstract:
هدف : هدف از پژوهش حاضر سنجش میزان آمادگی کتابخانه های دانشگاهی ایران برای ارائه خـدمات عمـومی الکترونیکـی است . خلاء پژوهشی در خصوص استفاده از فناوری اطلاعاتی و ارتباطاتی برای ارائه خدمات عمومی در این مراکز، بیانگر لـزوم انجام این پژوهش بوده است . روش : روش پژوهش پیمایشی و جامعه پژوهش ، کتابخانه های دانشگاه های تحـت پوشـش وزارت علـوم ، تحقیقـات ، فنـاوری و وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی به روش سرشماری و نیز کتابخانه های دانشگاه های آزاد در مراکز استانها است که به روش نمونه گیری هدفمند مورد بررسی قرار گرفته اند. این پژوهش تحلیلی- کاربردی به روش پیمایشی و با استفاده از چهار نوع پرسشنامه محقق ساخته صورت گرفته است . یافته ها: با توجه به اینکه خدمات عمومی هرکتابخانه در سه دسته ارائه میشود (مرجع ، اطلاع رسـانی و امانـت ) نتـایج پـژوهش نشان داد که میزان آشنایی کاربران ، مدیران و کتابداران کتابخانه های دانشگاهی بـا "خـدمات عمـومی الکترونیکـی" در سـطح ضعیف (٢/٩٨) است و نگرش این گروه ها نسبت به ارائه این نوع خدمات بطور کلـی در سـطح متوسـط (٣/٧٨) قـرار دارد. میـزان آشنایی و نگرش سه گروه آماری نسبت به ارائه خدمات "مرجع الکترونیکی" در کتابخانه های دانشگاهی بیش از سایر خـدمات عمومی الکترونیکی بوده است . کتابخانه های دانشگاهی برنامه ارائـه خـدمات عمـومی الکترونیکـی را در برنامـه هـای آتـی خـود منظور داشته اند. این میزان بطور میانگین ٣/٩١ بوده است که در سطح متوسط به بالا است . نتیجه گیری: سابقه ارائه خدمات عمومی الکترونیکی با رعایت عوامل اصلی در هیچ یـک از کتابخانـه هـای دانشـگاهی وجـود نداشته است . از نظر تجهیزات جامعه پژوهشی مذکور وضعیت مناسبی نداشته اند. همچنین تخصص و میزان تحصیلات کتابداران ارائه دهنده خدمات عمومی در این کتابخانه ها در سطح متوسط رو به پایین بوده است . بطور کلی سـطح آمـادگی کتابخانـه هـای دانشگاهی ایران برای ارائه خدمات عمومی الکترونیکی در حد متوسط است .
Machine summary:
«مظفری» در سال ١٣٨٩ به امکان سنجی ارائه خدمات مرجع الکترونیکی با توجه به نیازها و توانمندی های جامعه استفاده کننـده و با لحاظ نمودن وضعیت کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران از بعد امکانات ، نیرویانسانی، تجهیزات و بودجه پرداخت و نتیجه گرفت کاربران به فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی دسترسی و آشنایی نسبتا مطلوبی با این فناوری ها دارند و نیز تمایل آنها بـه دریافت خدمات مرجع الکترونیکی ، زیـاد اسـت .
فرضیه ١: بین کتابخانه های دانشگاهی از لحاظ نگرش مدیران و کتابداران و کاربران این مراکز، درباره لزوم خدمات عمومی الکترونیکی تفاوت معناداری وجود دارد.
آزمون تحلیل واریانس در سنجش نگرش سه گروه (رجوع شود به تصویر صفحه) نتایج آزمون آنوا نشان داد که بین این سه گروه ( کاربران ، مدیران و کتابداران ) از نظر نگرش نسبت به لزوم ارائه خدمات عمومی الکترونیکی تفاوت معنیداری وجود دارد.
فرضیه ٢: بین کتابخانه های دانشگاهی تحت پوشش وزارت علوم و وزارت بهداشت و دانشگاه آزاد از لحاظ نگرش مدیران وکتابداران وکاربران این مراکز، درباره لزوم ارائه خدمات عمومی الکترونیکی تفاوت معناداری وجود دارد.
اندازه ضریب همبستگی بین آشنایی و نگرش دانشگاهیان (رجوع شود به تصویر صفحه) فرضیه ٤: بین کتابخانه های دانشگاه های تحت پوشش وزارتخانه های علوم و بهداشت و دانشگاه آزاد از لحاظ سـابقه خـدمات عمومی الکترونیکی دراین مراکز تفاوت معناداری وجود دارد.