Abstract:
نظام وفا علاوه بر معلمی و شاعری، نویسنده آثار منثوری است که از آن جمله باید به دو نمایشنامه ستاره و فروغ و فروز و فرزانه اشاره کرد؛ دو نمایشنامه ای که در دهه 1320 خورشیدی، پس از آنکه در مدارس و هنرستان های متعددی در کشور به روی صحنه می روند، تنها یک بار به چاپ می رسند و از آن پس، دیگر تقریبا هیچ نامی از آن ها در تاریخ نمایشنامه نویسی در ایران برده نمی شود. این مقاله می کوشد تا با خوانشی تخصصی تر از این دو نمایشنامه و تجزیه و تحلیل ساختار آن ها به چرایی این موضوع بپردازد. بر این اساس، پس از شرح خلاصه ای از هر دو نمایشنامه، با ذکر نمونه هایی به بررسی عناصری محوری ازجمله شخصیت ها، زبان، گفت وگو، پیرنگ، کنش و کشمکش در آن ها می پردازیم.
Machine summary:
راز ناماندگاري آثار نمايشي نظام وفا * علي ثابتيپور گفتمش پوشيده خوش تر سر يـار خود تو در ضمن حکايت گوش دار خوش تر آن باشد که سـر دلبـران گفتــه آيــد در حــديث ديگــران (مثنوي معنوي) چکيده : نظام وفا علاوه بر معلمي و شاعري، نويسندة آثار منثوري است که از آن جملـه بايـد بـه دو نمايشنامۀ ستاره و فروغ و فروز و فرزانه اشـاره کـرد؛ دو نمايشـنامه اي کـه در دهـۀ ١٣٢٠ خورشيدي، پس از آنکه در مدارس و هنرسـتان هـاي متعـددي در کشـور بـه روي صـحنه ميروند، تنها يک بار به چاپ ميرسند و از آن پس ، ديگر تقريبا هيچ نامي از آن ها در تاريخ نمايشنامه نويسي در ايران برده نميشود.
چرا؟ به عبارت ديگـر چـرا نمايشـنامه هـاي چـاپ شـده و چاپ نشدة نظام وفا، آن هم در يکي دو دهۀ اول قرن چهاردهم خورشـيدي کـه هنـوز نويسندگان چنداني در اين عرصه قلم نميزدند، نتوانستند نام او را علاوه بـر شـاعري، در مقام نمايشنامه نويس نيز در تاريخ ادبيات سرزمين ما به ثبت برسانند؟ آيا بايـد ايـن آثار را در زمرة نمايشنامه هايي برشـمرد کـه «در اواخـر سـلطنت رضاشـاه بـه وجـود آمد[ند]» و چنان که آرين پور در از نيما تا روزگار ما ميآورد: «به طور کلي قابل بحـث و توجه نيستند»؟ (ص ٤٤١) در خصوص نمايشنامه هاي چاپ نشدة ايشـان کـه گـاه و بيگاه اينجا و آنجا نامي از آن ها برده شده ، ازجمله «طلايي و نيزن » و «شاعر و نقاش » (ر.