Abstract:
جامعة کرد بر اساس خاک به عنوان نماد قلمرو و خون نماد عشیره پدرتبار استقرار یافته است . ازاینرو شیوة زیست ایلی و روستایی عشیره ای در جامعة کرد، استیلا داشته است ، بی شک تفوق این شیوة زیست سبب ناکامی توسعه ی شهر و شهرنشینی در جامعة کرد گردیده است . مقالة حاضر بر آن است تا ضمن بررسی مفهوم شهر به صورت عام به انکشاف مفهوم شهر و شهرنشینی در مناطق کردنشین به طور خاص دست یابد تا از این طریق زمینه ها و علل و عوامل توسعه نیافتگی شهر و شهرنشینی ، ضعف تجار کرد جهت نیل به قدرت و عدم حمایت ایشان از انقلاب مشروطیت و سرانجام عدم تکوین سرمایه داری در مناطق شهری کردنشین آشکار گردد.
Machine summary:
"البته به نظر می رسد که تجار کرد در منطقه از موقعیت اقتصادی ویژه ای برخوردار نبوده اند، به طوری که ویلهلم لیتن که در جنگ جهانی اول از مناطق شمالی کردنشین عبور کرده ، از قدرت و نفوذ تاجری ایرانی به نام حاج احمد نورس در "رواندوز" یاد می کند که نه تنها تجارت سراسر منطقه را در دست داشته بلکه املاک اغلب آقایان کرد در دو سوی مرز را اجاره کرده ، با شم اقتصادی خود، از آن املاک سود فراوانی می برده است .
» (عبدالله ناهید، خاطرات من ، صص ٤٧ ـ ٤٦) در مجموع می توان چنین استنباط نمود که تجار کرد در ساوجبلاغ از قدرت چندانی برخوردار نبودند و فقط در صورت حمایت کنسول های روسیه در ساوجبلاغ بوده که می توانستند به عنوان یکی از عوامل متنفذ محلی ، هم ردیف رؤسای ایلات و عشایر در عرصه ی سیاسی نقش خود را ایفاء نمایند.
(چارلز عیسوی ، همان ، ص ٤٦٩) در واقع می توان گفت تجار سنندج می توانستند با حمایت و توسعه ی صنعت قالی بافی در کردستان در تحکیم پایه های اقتصادی و همچنین سیاسی خود بکوشند تا در برابر اشرافیت سیاسی ـ نظامی سنندج به عنوان یک نیروی مستقل و مترقی وارد عمل گردند و رسالت تاریخی خود یعنی رهبری جامعه ی کرد در گذار از مرحله ی ایلی ـ روستایی به مرحله ی شهرنشینی را بر عهده بگیرند."