Abstract:
یکی از شرایط پذیرش شهادت، عدم وجود «تهمت» است. تهمت به این معناست که گمان جلب منفعت یا دفع ضرر از سوی شاهد به سبب شهادت وی ایجاد شود. پرسش اصلی این مقاله این است که آیا شهادت خویشاوندان باعث به وجود آمدن چنین اتهامی میشود تا شهادت آنها نسبت به یکدیگر، قابل پذیرش نباشد؟ در رابطه با قبول یا عدم قبول شهادت خویشاوندان در بین فقهای شیعه، شش دیدگاه وجود دارد: برخی به سبب وجود تهمت، شهادت بستگان را مطلقا مردود دانستهاند؛ گروهی دیگر نسبت به پذیرش شهادت سایر بستگان اتفاق نظر داشته و در پذیرش شهادت زوجین و پدر و فرزند نسبت به یکدیگر اختلاف کردهاند؛ گروه سوم، حکم به قابل قبول بودن شهادت تمام خویشاوندان ـبه جز زوجینـ نمودهاند؛ دسته دیگر نیز بر این اعتقادند که شهادت خویشاوندان مطلقا قابل استماع است، اما با این شرط که علاوه بر شهادت آنها، شهادت دیگری نیز به عنوان ضمیمه وجود داشته باشد؛ گروهی نیز پذیرش یا عدم پذیرش را به رای قاضی موکول کردهاند و بعضی هم با استناد به اطلاق آیات و روایات باب شهادت، آن را به طور مطلق و بدون لحاظ نمودن شرط یا قیدی مسموع میدانند. فقهای حنفی نیز تهمت را جزو شروط ادای شهادت دانسته و بر آن اتفاق نظر دارند. در رابطه با شهادت خویشاوندان، اکثر آنها حکم به عدم پذیرش شهادت پدر و فرزند نسبت به یکدیگر نمودهاند و نسبت به شهادت زوجین اختلاف نظر دارند و شهادت سایر بستگان را مورد قبول میدانند.
Machine summary:
"پرسـش اصـلی این مقاله این اسـت که آیا شهادت خویشاوندان باعث به وجود آمدن چنین اتهامی می شود تا شهادت آنها نسبت به یکدیگر، قابل پذیرش نباشد؟ در رابطه با قبول یا عدم قبول شـهادت خویشـاوندان در بین فقهای شـیعه ، شش دیدگاه وجود دارد: برخی به سـبب وجود تهمت ، شهادت بستگان را مطلقا مردود دانسته اند؛ گروهی دیگر نسـبت به پذیرش شـهادت سایر بستگان اتفاق نظر داشته و در پذیرش شهادت زوجین و پدر و فرزند نســبت به یکدیگر اختلاف کرده اند؛ گروه ســوم ، حکم به قابل قبول بودن شهادت تمام خویشاوندان ـبه جز زوجین ـ نموده اند؛ دسته دیگر نیز بر این اعتقادند که شـهادت خویشاوندان مطلقا قابل استماع است ، اما با این شرط که علاوه بر شـهادت آنها، شـهادت دیگری نیز به عنوان ضمیمه وجود داشته باشد؛ گروهی نیز پذیرش یا عدم پذیرش را به رأی قاضــی موکول کرده اند و بعضــی هم با اســتناد به اطلاق آیات و روایات باب شهادت ، آن را به طور مطلق و بدون لحاظ نمودن شرط یا قیدی مسموع می دانند.
دیدگاه دوم : پذیرش شهادت به صورت مشروط برخی دیگر از فقها گفته اند به عنوان یک قاعده کلی نمی توان گفت که شــهادت خویشـاوندان پذیرفته می شـود یا نمی شـود، بلکه قاضـی حسب مورد و با توجه شواهد موجود باید تصـمیم بگیرد، زیرا دلیل عدم پذیرش شـهادت خویشـاوندان ، شـبهۀ وجود تهمت است و حال آنکه در همه موارد، چنین اتهامی وجود ندارد."