Abstract:
از مهمترین وظایف فقه، بررسی مشروعیت موضوعات و مسائل مورد نیاز جامعه اسلامی است و مسائل هنری - در معنای عام آن و با صرف نظر از برخی مصادیق - بخشی از نیازهای همیشگی انسان ها در طول تاریخ بوده و هست. نیک می دانیم در میان موضوعات هنری مسئله «موسیقی» جایگاه ویژه ای دارد. مطالعه استفتائات فقهای عظام در دوران معاصر، شاهد عنایت و اهمیت این موضوع نزد متشرعان دارد و نشان دهنده دغدغه عمیق متدینان نسبت به آن است. آیا از دیدگاه فقه اسلامی، هرگونه نوازندگی ممنوع و مصداقی برای «هنر ممنوعه» است یا در مسئله تفصیل وجود دارد و بسته به تاثیر و هدف کار هنری، حکم شرعی آن هم تغییر می کند؟
تلاش ما در این مقاله این است که با بررسی عمیق ادله به این پرسش پاسخ دهیم، امید است که این مختصر برای اهل فضل مفید باشد.
Machine summary:
"بنابراین باید دید کسانی که نوازندگی را به طور کلی تحریم کرده و استفاده از آلات موسیقی را ممنوع میدانند، چه دلایلی آورده اند: ٣-٢- دلیل اول : استفاده از ادله حرمت لهو از تعابیر بسیاری از فقهای گذشته استفاده میشود که «لهو» حرام اسـت (انـصاری، ١٤٢٥، ج ٢، ص ٤١) اگر این مطلب به طور کلی ثابت شود و اثبات شـود کـه هـر نـوع نوازنـدگی مصداقی از لهو است ، حرمت نوازندگی - به طور مطلق - ثابت میشود.
آیا میشود به اطلاق این روایت بـرای حرمـت اسـتفاده از هـر سـازی، تمـسک کـرد (خرازی، ١٤٣٢، ج ٧، ص ٢٤٨) یا این که چنان که خواهیم گفت ایـن اطـلاق جـای تامـل دارد؟ با این که در این بحث روایات اهل سنت ، از نظر مـضمون شـبیه روایـات ماسـت ولـی مناسب است برای آشنایی با فضای روایی آن ها - که به عقیده ما تاثیر مثبتـی در اسـتنباط دارد- نمونه هایی از آن هم ، گزارش شود: روایت پنجم ) احمد بن حنبل به سند خود از عبدالله بن عمرو عاص روایـت کـرده کـه رسول خدا(ص ) فرمـود: «ان الله حـرم علـی امتـی الخمـر و المیـسر و المـزر و الکوبـۀ و القنین ..."