Abstract:
از جمله سوال های مهم در نسبت میان فقه و هنر این است که علم فقه در شناخت هنر اسلامی چه جایگاه و موقعیتی دارد؟ آیا فقه در تبیین و تشخیص ویژگی های هنرهای اسلامی، سبک و اسلوب آنها جایگاهی دارد؟ آیا با فقه می توان به تبیین و تعریفی از فرم و محتوای هنرهای اسلامی و عناصر و ویژگی های مشترک هنر اسلامی دست یافت؟ یا علم فقه با بیان قلمرو حلال و حرام در فعل مکلف، که مسیر مجاز و مشروع حرکت هنرمند مسلمان را بیان می دارد، امری لازم است؟ آیا این علم، جدای از شناخت قلمرو مشروع و مجاز هنرهای اسلامی، برای تبیین ویژگی ها و خصوصیات هنرهای اسلامی - در فرم و محتوا - کافی نیست و نمی توان به آن بسنده کرد؟
به نظر می رسد علم فقه با تعیین حدود و چارچوب هایی که پیش روی هنرمند می گذارد، به منزله آغاز حرکت به سوی تعریف هنر اسلامی است. اما ترسیم و توصیف خصوصیت های هنر اسلامی را باید از دیگر تعالیم دینی انتظار داشت؛ یعنی خصوصیت ها، سبک، سیاق و شیوه هنر اسلامی را می توان از قرآن، روایت ها یا سنت اعتقادی و عرفانی استخراج کرد و بر این اساس تعریفی پیشینی از هنرهایی که با روح تعالیم اسلامی سازگاری دارد، ارائه داد.
Machine summary:
"1 سیدرضی موسوی گیلانی چکیده از جمله سؤال های مهم در نسبت میان فقه و هنر این است که علـم فقـه در شـناخت هنـر اسلامی چه جایگاه و موقعیتی دارد؟ آیا فقه در تبیـین و تـشخیص ویژگـیهـای هنرهـای اسلامی، سبک و اسلوب آن ها جایگاهی دارد؟ آیا با فقه میتوان به تبیین و تعریفی از فـرم و محتوای هنرهای اسلامی و عناصر و ویژگیهای مشترک هنر اسلامی دست یافت ؟ یا علم فقه با بیان قلمرو حلال و حرام در فعل مکلف ، که مسیر مجاز و مـشروع حرکـت هنرمنـد مسلمان را بیان میدارد، امری لازم است ؟ آیا این علم ، جدای از شناخت قلمرو مـشروع و مجاز هنرهای اسلامی، برای تبیین ویژگیها و خصوصیات هنرهـای اسـلامی - در فـرم و محتوا - کافی نیست و نمیتوان به آن بسنده کرد؟ به نظر میرسد علم فقه بـا تعیـین حـدود و چـارچوب هـایی کـه پـیش روی هنرمنـد میگذارد، به منزله آغاز حرکت به سوی تعریف هنر اسـلامی اسـت .
آیا با فقه میتوان تعریفی از خصوصیت ها و مشخصات هنـر اسـلامی ارائـه داد؟ آیـا فقـه میتواند اسلوب و شیوه های موجود در هنرها را از جهت فرم و محتوا – با توجه به ملازمه فرم و محتوا با یکدیگر٦٢ - مشخص کند؟ یا فقه فقط در تعیـین حـدود حلیـت و حرمـت هنرها به هنرمندان مسلمان کمک میکند اما برای شناخت مؤلفه های اساسی فـرم و محتـوا در هنرهای اسلامی، اسلوب و سبک آن و ویژگیهای مهم و مـشترکش بایـد پاسـخ را از آموزه های اعتقادی اسلام در قرآن ، روایات ، کلام و عرفان اسلامی جست ؟ در یک تقسیم بندی کلان میتوان گفت که از نظر فقه تمام هنرها بـه دو بخـش تقـسیم میشود: الف ."