Abstract:
ادیان ابراهیمی راه کارهای رفتاری مناسبی در برخورد با دشمن ارائه می دهد که مطابق با رسالت آنان، از اصول اخلاقی مشخصی برخوردار است. این پژوهش، به بررسی و مقایسه اشتراکات و افتراقات قرآن کریم و تنخ در برخورد با دشمنان، برای دستیابی به رفتار مسالمت آمیز بین پیروان این دو دین می پردازد. منظور از «دشمن»، دشمنان عقیدتی جامعه دینی مسلمانان و یهودیان است که براساس آیات قرآن کریم، به گروه های «مشرک»، «کافر»، «منافق» و «اهل کتاب معاند» و در تنخ، به گروه های «ملحد» و «بنی اسرائیل خاطی» تقسیم شده اند. در قرآن کریم، برخورد مسلمانان با دشمن، همراه با تعقل و یاری خداوند است. در تنخ، خداوند با دشمنان برخورد می کند و در این زمینه تعقل انسان ها نقش چندانی ندارد. قرآن کریم در رفتار با دشمن، سیر مشخصی از رفتار ملایم تا قاطع را ترسیم می کند. در کتب موخر کتاب مقدس عبری، می توان شاهد رفتارهای اخلاق محور با دشمن بود، اما تناقضات موجود در تنخ، مخاطب را در دریافت الگوی صحیح رفتاری در برخورد با دشمن دچار تردید می کند. در تنخ، برخورد با دشمن به دلیل نگاه غالب قومی آن، از سنخ طرد مطلق غیر خود و حالت تدافعی است؛ اما قرآن کریم، فارغ از اختلافات قومی، رفتاری مبتنی بر اخلاق ارائه می دهد که شمول گرا و مفید برای همه نژادهاست.
For confronting the enemy، Abrahamic religions provide appropriate behavioral strategies which، according to their mission، have certain ethical principles. In order to formulate a peaceful strategy for the followers of the two religions of Islam and Judaism، the present research studies and compares the commonalities and differences between the Holy Quran and the Tanakh in confronting enemies. The term "enemy" refers to those who show enmity to the religious ideology of the religious community of Muslims and Jews. Such enemies are classified by the Qur’an into three groups of "idolaters"، "infidels"، "hypocrites" and "contesting believers". In Tanakh they are divided into two groups: "atheists" and "Israelites". The attitude of Muslims towards the enemy is، as described in the Qur’an، always based on wisdom and divine help. In the Tanakh، God himself confronts the enemies and man’s wisdom has no important role in this regard. For confronting the enemy، the Holy Qur'an presents a distinct course ranging from a flexible attitude to a rigid one. In the recent versions of the Hebrew scriptures، there is a reference to the moral-based attitude towards the enemy، but the contradictions in Tanakh makes the idea of the correct behavioral patterns of confronting the enemy open to question. Because of its dominant nationalistic view، the attitude adopted by Tanakh towards the enemy is an absolute rejection of the others and it is mainly defensive، but the Holy Quran، regardless of ethnic differences، offers ethical based behavior that is all inclusive and useful to all races.
Machine summary:
"در تورات و کتب انبیاء متقدم، به ندرت از این شیوة رفتار صحبت شده است: تنها در کتاب های انبیاء مؤخر، این رهنمود با لحنی ملایم برای هدایت بنی اسرائیل بت پرست و نه بت پرستان غیربنی اسرائیل، دیده می شود: «...
ممکن است از سوی یهودیان استدلال شود که دستور خداوند مقابله با ستمکار است و هامان دشمن یهودیان بوده است، اما کتاب مقدس عبری با اشاره به کشته شدن زنان و فرزندان و تعداد بسیاری از مردمانی که خطر بالقوه ای برای یهود به شمار می آمدند، خواننده را به تأمل وامی دارد که آداب جنگ و رفتار با افراد بی پناه، چه جایی در فرهنگ دینی یهود داشته و حکمی که حتی اجرا نشد، چه ارتباطی با کارگزاران وزیر در شهرهای دیگر داشته است؛ زیرا در صورت اجرای این فرمان، آنان تنها مأمور بوده اند.
اما در متون مقدس، گاه چنین تقسیمی به دست نمی آید؛ چراکه در تنخ، جنگ هایی به دلایل مادی رخ داده است، ازاین رو، هر دو جنبه مادی و معنوی جنگ مطرح بوده و جنگ برای کشورگشایی یا کسب ثروت نیز جهاد شمرده شده است.
در تنخ آمده است: و موسی به ایشان گفت: اگر این کار را بکنید و خویشتن را به حضور خداوند برای جنگ مهیا سازید، و هر مرد جنگی از شما به حضور خداوند از اردن عبور کند تا او دشمنان خود را از پیش روی خود اخراج نماید...
در تنخ، از شفاعت انبیاء نسبت به قوم بنی اسرائیل صحبت شده است، اما شفاعتی نسبت به اهل کتاب در قرآن کریم مشاهده نمی شود."
(
, 
, 
)
