Abstract:
«فرقه سازی درون مذهبی»به عنوان پدیده ای منحصر به فرد در جریان سلفیه معاصر،این
مکتب را به مناقشات و چالش های عمیق عقیدتی و کلامی گرفتار کرده است. بدین روی،
پی جویی زمینه های شکل گیری این خرده فرقه ها، ضرورتی اجتناب ناپذیر در راستای تحلیل
حقیقت جریان سلفیه به شمار می رود.پرسش اساسی پژوهش حاضر، زمینه های شکل گیری و
چگونگی ظهور و بروز این خرده فرقه ها در بطن جریان سلفیه است. در واکاوی این پدیده،
شناسایی ماهیت و مولفه های هر یک از این فرقه های مورد بحث و تعیین حدود و ثغور و احیانا
هم پوشانی فکری و عقیدتی خرده فرقه های مذکور اهمیت دارد.به نظر می رسد جزم اندیشی،
انحصارطلبی و جمودگرایی ، عدم تحمل آرای مخالفان، تکفیرمحوری و خشونت طلبی تاریخی
ائمه سلفیه در این امر نقش موثری ایفا نموده است.
Machine summary:
"این چالش سلفیة جامیه با جریانات سروریه و اخوانیون در مسئله توحید ربوبی و الوهی نیز ادامه یافته ، به طوری که سلفیة سنتی و به تبع آن جامیه ، که اصلی ترین بخش این جریان است ، به هیچ روی تمایز بین توحید خالقیت و ربوبیت را برنتافته (متولی ، ٢٠٠٤: ٢٤٧) و در ادامه برآنند تا مشرکان صدر اسلام را معتقد به توحید ربوبی (به عنوان مجموع توحید خالقیت و ربوبیت در تفکر سلفیه سنتی ) معرفی کرده (ابن عبدالوهاب ، بی تا: ١٦) و اساس شرک ایشان را در توحید عبادی و یا به تعبیر سلف گرایانه «توحید الوهی » خلاصه کنند (ابن جبرین ، بی تا: ١٢)؛ امری که سید قطب ، یکی از معتمدان جریان نوسلفی ، با آن مخالفت ورزیده ، به گونه ای که وی مشرکان را، مشرک در توحید ربوبی تلقی کرده است (سید قطب ، ١٤١٢ق ، ٤: ١٨٤٦).
جامیون ، توسع اصحاب تمییع در اموری چون موازنه بین حسنات و سیئات مبتدعان (آل طاهر، بی تا (ج ): ١٣١)، تأکید بر عدم اقناع به تجریحات واردشده بر مبتدعان از سوی جامیه (آل طاهر، بی تا (ج ): ١٣٩)، قول به اجتهادی بودن امر تعدیل و تجریح (آل طاهر، بی تا (ه ): ١٧)، عدم الزام به قبول جرح مفسر معتبر (آل طاهر، بی تا (ج ): ١٧٩)، اثبات جرح با آرای مجمع علیه و مستفیض (آل طاهر، بی تا (ی ): ٧١)، انکار تقسیم بین فروع و اصول در مسئله ایمان (آل طاهر، بی تا (ی ): ٢١٧)، تضییق دایرة اختلاف بین سلفیه و مخالفان (آل طاهر، بی تا (ی ): ٨٣) و دعوت به مسئله وحدت ادیان (آل طاهر، بی تا (ی ): ص٢٢٢) را نیز امری در جهت تسامح گرایی این فرقه دانسته و آن را محکوم می کنند."
(
, 
, 
)
