Abstract:
سرگذشت پر فراز و نشیب قوم بنیاسرائیل که از نعمت¬های فراوان مادی و معنوی برخوردار بودند و معجزات بزرگی را به چشم دیدند، دارای نکات تربیتی مهمی است. نوشتار حاضر به تحلیل عملکرد این قوم در برابر نعمتهای الهی با توجه به آیات قرآن و منابع روایی و تفسیری اختصاص یافته است. این پژوهش با واکاوی زوایای مختلف زندگی این قوم، تصویر روشنی از چگونگی برخورد آن¬ها با نعمتهای الهی و علل و زمینههای ناسپاسی آن ارائه می¬دهد. نعمت¬هایی مانند نجات از بردگی فرعون، برخوردارشدن از امکانات زندگی، جاری شدن چشمه¬های دوازده¬گانه، سایه افکن شدن ابرها، غذاهای رنگارنگ، رها شدن از بن بست¬ها و وارد شدن به بیت المقدس از نعمت¬های مادی و نزول تورات، اتحاد، عفو الهی و ارسال انبیای متعدد از مهم¬ترین نعمت¬های معنوی بنی اسرائیل است. پیامدهای ناسپاسی این نعمت¬ها نیز صاعقه¬زدگی، سرگردانی در بیابان، تحریم طیبات، طاعون، قساوت قلب، تحت سلطه قرار گرفتن، ذلت و خواری، لعن الهی و حبط اعمال است که در این جستار با روش تحقیق تحلیلی توصیفی مورد واکاوی قرار گرفته است.
Machine summary:
"چشمههای دوازدهگانه بعد از آن که بنیاسرائیل از چنگال فرعونیان آزاد شدند، حضرت موسی(ع) بحث رسالت الهی و گسترش دین و تشکیل حکومت را مطرح نمود، بنابراین عدهای به همراه ایشان به سوی بیتالمقدس حرکت کردند،اما نه برای یاری پیامبرشان، بلکه به امید بهرهمندی از راحتیهای بیشتر، از این رو وقتی به سرزمین موعود رسیدند، به آنها دستور داده شدکه با ظالمان و کافران آن سرزمین بجنگند و آنها را از آنجا بیرون کنند، اما بنیاسرائیل نافرمانی کردند و به پیامبر خود گفتند: «یا موسی إنا لن ندخلها أبدا ما داموا فیها فاذهب أنت و ربک فقاتلا إنا هاهنا قاعدون» (مائده: 24)؛ «ای موسی، ما تا آنان در آن سرزمینند هرگز وارد آنجا نمیشویم.
بعد از عبور معجزه آسا از دریا و غرق فرعونیان، در مسیر حرکت به سوی بیت المقدس به گروهی بت پرست برخورد کردند: «و جاوزنا ببنی إسرائیل البحر فأتوا علی قوم یعکفون علی أصنام لهم » (اعراف: 138)؛ «و بنی اسرائیل را از آن دریا عبور دادیم، پس بر مردمی گذر کردند که به بتهایی که داشتند روی آورده بودند و به بزرگداشت آنها میپرداختند»، در این هنگام تمامی امدادهای غیبی و الهی را فراموش کردند و برای ارضای حسگرایی خود، خواستار خدایی شبیه خدای آنها شدند:« قالوا یا موسی اجعل لنا إلها کما لهم آلهة» (اعراف: 138)؛ «گفتند: ای موسی، برای ما نیز معبودی قرار ده؛ همانگونه که برای آنان معبودانی قابل رؤیت است»و حضرت موسی(ع) آنها را با خطاب جاهل توبیخ کرد: « قال إنکم قوم تجهلون» (اعراف: 138)؛ «موسی گفت بیتردید شما مردمی هستید که نادانی میکنید» و به آنها یادآور شدکه خدا هیچ شبیه و مثلی ندارد (طباطبایی، 1417ق، ج 8، ص234)."