Abstract:
هدف: این مقاله با هدف تعیین و مقایسه میزان کارایی کتابخانههای عمومی استان تهران طی سالهای 1390 و 1391 انجام شده است.روش: در این مقاله با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی دادهها و قضیه مکمل زاید قوی، همچنین با کمک روش تحلیل تمیز به رتبهبندی واحدهای کارا و تعیین کاراترین کتابخانه در سطح استان تهران پرداخته شده است. این ترکیب بهمنظور ایجاد توانایی در رتبهبندی واحدهای کارا (تحلیل ابرکارایی) اجرا شده است. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کاربردی است و دادههای واقعی121 کتابخانه عمومی استان تهران مورد بررسی قرار گرفته است.یافتهها: یافته ها بیانگر این است که در سال1390 از میان121کتابخانه استان تهران تعداد41 کتابخانه معادل34 درصد و نیز در سال1391 تعداد 54 کتابخانه معادل45 درصد کل نمونه مورد بررسی، کارا تلقی شدهاند. همچنین براساس نتایج تحلیل تمیز درسال1390کتابخانه عمومی پروین اعتصامی و در سال1391کتابخانه مرکزی(پارک شهر) به عنوان کاراترین کتابخانه استان انتخاب شده اند.اصالت/ارزش: ارزش مقاله حاضر در تعیین کتابخانه کارا و همچنین معرفی متغیرهایی است که دارای بیشترین و کمترین تاثیر در میزان کارایی کتابخانهها هستند. با استفاده از این یافتهها میتوان ورودیها و یا خروجیهای تاثیرگذار را تقویت نمود.
Machine summary:
"بـا توجـه بـه ایـن تحقیقات ، فراوانی به کارگیری هر یک از فاکتورهای ورودی در جدول ١آمده است : (رجوع شود به تصویر صفحه) از آنجا که این تحقیق با تکیه بر نظر خبرگان (استادان و متخصصان کتابخانه هـا)و همچنـین مراجعه به تحقیقات انجام شده و انتخاب متغیرهایی که بیشترین فراوانـی بـه کـارگیری را بـه خـود اختصاص داده بودند انجـام شـده اسـت ، بنـابراین بـرای عوامـل ورودی پـس از جمـع بنـدی همـۀ مطالعات و با در نظر گرفتن محاسبه پذیری عامل هـا تعـداد نسـخه هـای کتـاب ، تعـداد کتابـداران ، تعداد صندلی هاو مساحت زیربنای کتابخانه انتخـاب شـدند.
1. Live با استفاده از مدل (DEA-DA)که برای کتابخانه های عمومی استان تهران صـورت گرفـت ، در سال ١٣٩٠ ناکاراترین کتابخانۀ عمومی از میان ١٢١ کتابخانـۀ عمـومی اسـتان تهـران ، کتابخانـه مرکزی (پارک شـهر) تعیـین شـدو ایـن در حـالی اسـت کـه در سـال ١٣٩١ کـاراترین کتابخانـۀ عمومی استان تهران کتابخانه مرکزی (پـارک شـهر) تعیـین گردیـد کـه ایـن نتیجـه ، نشـان دهنـدة توانایی بالای مدیریت کتابخانـۀ مرکـزی (پـارک شـهر) در افـزایش و بهبـود کـارایی و عملکـرد کتابخانۀ مربوطه و همچنین تغییرات برنامه ریزی شده و مناسب در مقدار ورودی هاو خروجـی هـا بـوده اسـت .
طبق حل مدل (DEA-SCSC)مؤثرترین داده ها در کارا شدن DMUهـای شـمارة ٢٤،١٨ ،١٠١ ،١١٢ و١١٤ (برخی از DMU های ناکارا طی سال ١٣٩٠) در جدول ٥آورده شـده انـد، ولـی بــه علـت عــدم توجـه بــه تأثیرشــان در کــارایی DMUهــای مربوطـه و تغییــر نامناســب در مقدار آنها،DMUهای فوق در سال ١٣٩١ کارایی خود را از دست داده و بـه DMU هـای ناکـارا تبدیل شده اند: (رجوع شود به تصویر صفحه) در خصوص کتابخانه های عمومی ناکـارا، مـی بایسـت کتابخانـه هـای عمـومی مرجـع را بـه منظـور افزایش سطح کارایی الگوی خود قرار دهند."