Abstract:
در مناطق روستایی، مسکن به عنوان اساسی ترین بخش از فضای کالبدی روستا مطرح بوده که توسط روستاییان و گاها توسط دولت و بخش عمومی در راستای رفع نیازهای مختلف اجتماعی، اقتصادی و کالبدی روستائیان شکل گرفته است. تکنیک ساخت و الگوی تامین این مساکن، به همان اندازه که متاثر از عوامل طبیعی است از ساختارهای ذهنی و اجتماعی روستاییان نیز تاثیر می پذیرد. هدف تحقیق حاضر شناخت الگوی های تامین مسکن در سکونتگاه های روستایی شهرستانهای تایباد و باخرز و تحلیل عوامل موثر بر الگوی غالب مسکن بوده است. محدوده مورد مطالعه پژوهش حاضر نواحی روستایی دو شهرستان تایباد و باخرز با شش روستای منتخب است که دارای بیش ترین تنوع از نظر الگوهای تامین مسکن است. به این منظور تعداد 90 پرسشنامه برای استفاده کنندگان از دو الگوی مسکن حمایتی (بنیاد مسکن انقلاب اسلامی) و مسکن اجتماعی (کمیته امداد امام خمینی) طراحی و توزیع گردیده است. به منظور تحلیل علی استقبال روستائیان به طور عام از الگوی مسکن آزاد، متولیان امور روستایی مورد پرسشگری قرار گرفته اند. تحلیل یافته های پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری فریدمن و کای دو انجام شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده عدم رضایت روستائیان از دو الگوی تامین مسکن حمایتی و اجتماعی و استقبال عام روستائیان از الگوی تامین مسکن آزاد (خودساخته) است؛ زیرا این الگو سازگاری و همخوانی بیشتری با ساختارهای معیشتی روستاییان داشته است؛ درحالی که دو الگوی دیگر بیشتر با هدف تامین سرپناه برای خانوارهای روستایی بوده است.
Machine summary:
"با در نظر گرفتن این عوامل و عواملی دیگر مانند (کوچک بودن مسکن نسبت به بعد خانوار ناسازگاری با الگوهای معیشت و زندگی مردم روستایی، ناسازگاری با الگوی معماری وکالبد روستا) در مساکن ساخته شده توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و همچنین مشکلات و معضلات مساکن آزاد (خود ساخته ) مانند (نبود تخصص کافی در زمینه ساخت مسکن ، عدم مقاومت و ایمنی بنا در برابر سوانح طبیعی، نبود سرمایه کافی برای ساخت مسکن مناسب ، فقر جامعه روستایی و عدم تناسب در آمد با هزینه های ساخت مسکن ) در روستاها، نیاز به الگویی جامع برای تأمین مسکن بیش از پیش لازم است .
از یافته های تحقیق میتوان نتیجه گرفت که شیوه های تأمین مسکن روستایی (خود ساخته ، اجتماعی و حمایتی) دارای نقطه ضعف ها و قوت هایی است ؛ مثلا در الگوهای تأمین مسکن حمایتی و اجتماعی که توسط نهادهای دولتی وحمایتی طراحی واجرا میشود، از نظر ایمنی ، مقاومت ، استفاده از مصالح استاندارد، وجود تسهیلات حمایتی مناسب برای ساخت ، برخورداری از نیروهای ماهر انسانی در طراحی و اجرا دارای نقاط قوت است اما به لحاظ سازگاری با الگوی کالبدی و معماری روستا، همخوانی با اقتصاد روستا و معیشت مردم روستایی، نیاز به فضای مناسب برای انجام فعالیت های جانبی خانواده روستایی (نظیر قالیبافی و پرورش حیوانات خانگی)، مقبولیت اجتماعی بن ی ساکنین ، فضای مناسب برای خانوارهایی با بعد زیاد، از نقاط ضعف این دو الگو است ."