Abstract:
پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی مداخلهی داستان زندگی بر سازگاری عاطفی و ادراک شایستگی نوجوانان پسر کمتوان ذهنی خفیف انجام شد. این پژوهش از نوع کاربردی بود و به شیوهی آزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون همراه با گروه گواه انجام شد. بدین منظور، از میان جامعهی نوجوانان کمتوان ذهنی 16 تا 24 ساله که در سال تحصیلی 96-95 در مدارس استثنایی شهر درچه استان اصفهان مشغول به تحصیل بودند، با رعایت ملاکهای ورود و خروج به پژوهش، 30 نفر به عنوان نمونه با روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب و با گمارش تصادفی در دو گروه 15 نفرهی آزمایش و گواه قرار گرفتند. بعد از آن، گروه آزمایش به مدت 17 جلسه و هر هفته 3 جلسه تحت مداخلهی داستان زندگی (من کی هستم؟) قرار گرفت. ابزار پژوهش، پرسشنامه سازگاری دانشآموزان دبیرستانی AISS (سینها و سینگ، 1993)- خرده مقیاس سازگاری عاطفی- و مقیاس ادراک شایستگی هارتر (1982) بود. دادههای بدست آمده از پژوهش نیز با آزمون آماری تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاکی از آن بود که در گروه آزمایش، تأثیر مداخلهی داستان زندگی بر سازگاری عاطفی و ادراک شایستگی در سطح 05/0=α معنیدار میباشد. با توجه به نتایج پژوهش، میتوان از مداخلهی داستان زندگی به منظور افزایش سازگاری عاطفی و ادراک شایستگی نوجوانان کمتوان ذهنی استفاده نمود.
The purpose of this study was to investigate the effectiveness of intervention based of life story on emotional adjustment and perceived competence in adolescents with mild intellectual disability. This study was type of applied research and the design of research was experimental pre-test/post-test with control group. That way، by simple random sample and considering inclusion and exclusion criteria، 30 people were selected from the population of adolescents with intellectual disability (16 to 24 years old) that studied at exceptional schools of Dorche city of Isfahan in 2016. Then these participants were randomly assigned into either control or experimental group (15 per group). The experimental group received life story intervention for 17 sessions and 3 sessions per week. The study tools were included the adjustment inventory for school students- AISS (Sinha & Singh، 1993) and Harter's perceived competence scale (1982) and MANCOVA analysis was used to analysis of data. The results showed efficiency of intervention life story on emotional adjustment and perceived competence is significant in α=0.05 level. Therefore life story intervention can be used to increase emotional adjustment and perceived competence adolescents with mild intellectual disability
Machine summary:
نتایج حاکی از آن بود که در گروه آزمایش، تأثیر مداخلهی داستان زندگی بر سازگاری عاطفی و ادراک شایستگی در سطح ٠٠٥=α معنیدار است.
تاکنون برای بهبود سازگاری عاطفی و احساس شایستگی افراد مداخلتی صورت گرفته است که از میان آن ها میتوان به برنامههای گروهی مبتنی بر آموزش والدین )بارلو، اسماعیلجیک، فری تر، بنت و جونز١، ٢٠١٠(، آموزش مهارتهای اجتماعی )کوک و دیگران ٢، ٢٠٠٨(، درمان بینفردی )ترخان، ١٣٩٥(، گروهدرمانی )نیکبخت سروستانی، ١٣٩٢(، آموزش حافظهکاری هیجانی )صمیمی، حسنی و مرادی، ١٣٩٥( و راهبردهای شناختی )بهادرمطلق و دیگران، ١٣٩١( اشاره نمود.
نتایج پژوهش وسترهوف نشان داد این مداخله برای کاهش مشکلت روانی میتواند مؤثر باشد )وسترهوف و دیگران، ٢٠١١(؛ بنابراین در پژوهش حاضر با توجه به خل پژوهشهای موجود در تأثیر مداخلهی داستان زندگی بر نوجوانان کمتوان ذهنی، اثربخشی این مداخله بر سازگاری عاطفی و ادراک شایستگی این افراد موردبررسی قرار گرفت .
1. Sinha amp; Singh پایایی کل پرسشنامه ی سازگاری دانشآموزان دبیرستانی در سه روش دو نیمه کردن، بازآزمایی و کودر ریچاردسون، به ترتیب ٠/٩٥، ٠/٩٣ و ٠/٩٢ به دست آمده است )سینها و سینگ، ١٩٩٣؛ ترجمهی کرمی، ١٣١١(.
بحث و نتیجه گیری هدف کلی این پژوهش بررسی اثربخشی مداخلهی داستان زندگی )من کی هستم؟( بر سازگاری عاطفی و ادراک شایستگی نوجوانان کمتوان ذهنی خفیف بود.
Foster amp; Banes نسبت به جریان زندگی تغییر میدهد؛ بنابراین برای خارج کردن اعضا از پیشنویس زندگی و تغییر احساسات خود به وی آموزش داده میشود )میری، فرخی و کریمیان، ١٣٩٥(.