Abstract:
آموزه اعتقادی «رجعت» به عنوان یکی از نظریه های مهم درباره چگونگی تداوم حاکمیت اسلام بعد از امام زمان (ع) در میان اندیشمندان اسلامی مورد توجه قرار دارد. بررسی ابعاد و زوایای مختلف رجعت معصومین، ضمن نشان دادن تصویر روشن تری از آینده، نظریه های رقیب _ که برخی از آنها امروزه دستاویز گمراهان و دشمنان برای ضربه زدن به اسلام و آموزه انتظار و مهدویت قرار گرفته است ـ را به حاشیه خواهد راند.
این تحقیق، با هدف سنجش و ارزیابی روایات رجعت معصومین ع از نظر اعتبار و دلالت، پس از بررسی روایات به این نتیجه رسید که این روایات بر اساس دلالت خاص یا عام بر رجعت معصومین به پنج دسته تقسیم می شوند؛ روایاتی که بر رجعت مومنین محض دلالت دارند، روایاتی که بر رجعت پیامبران و امامان به طور کلی دلالت می کنند، روایاتی که رجعت پیامبر اسلام را اثبات می نمایند، روایاتی که از رجعت امام علی ع خبر می دهند و روایاتی که بر رجعت امام حسین(ع) دلالت دارند.
هم چنین پس از بررسی اعتبار روایات به دست آمد که فراوانی روایات درباره رجعت معصومین به اندازه ای است که اصل رجعت آنها را به صورت تواتر معنوی، ثابت می کند، اما درباره جزئیات رجعت ایشان، تنها یازده روایت دارای سند معتبر هستند. البته اگر مشکل عمومی اعتبار روایات مختصر البصائر رفع گردد، ده روایت نیز به آن افزوده خواهد شد.این تحقیق در مقام گردآوری به روش اسنادی _ کتابخانه ای و در مقام داوری به روش توصیفی _ تحلیلی انجام شد.
The "Raj'at" (which translates to "The Return")، as one of the significant theories regarding how Islam sovereignty continues after Imam Mahdi، has gained great attention among the Islamic intellectuals. The examination of different dimensions and aspects of this concept not only brings about a brightener image of the future، but also will diminish contenders' theories-some of which have already turned into a pretext for the misled and enemies to injure the Islam and Mahdaviat (Imam Mahdi Reappearance).
The present study aimed to examine and assess reports on the Fourteen Infallibles' Raj'at in terms of their content evidentiary proof (dilalah). The results revealed that the reports on Raj'at on the basis of specific or general content evidentiary proof are divided into five groups: those which signify the pure Faithful Raj'at، those which prove the holy Prophet (Muhammad) Raj'at، those indicating the Commander of the Faithful (Imam Ali) Raj'at، and those which reveal Imam Hussain (the third Shia Imam) Raj'at.
Moreover، the results proved that the frequency of hadiths on the Fourteen Infallibles' Raj'at is to the extent that the very concept of Raj'at is proved in terms of meaning succession (tava'tor). However، only 11 hadiths on Raj'at are considered as valid in terms of their chain of transmission (sanad). In the case that the general weakness of the hadiths within the "Mukhtasar-Al Bassair" in terms of their validity is removed، 10 hadiths can also be added to them.
The data of the present study were collected through documentary method and analyzed through descriptive-analytical method.
Machine summary:
"ج) روایات رجعت پیامبر( در این دسته از روایات، علاوه بر روایات دوم، پنجم، ششم و هفتم از دسته ب، سایر روایاتی که بر رجعت پیامبر اسلام( تصریح کردهاند مورد بررسی قرار میگیرند: روایت اول: أحمد بن محمد بن عیسی، عن الحسین بن سعید و محمد بن خالدالبرقی، عن النضر بن سوید، عن یحیی بن عمران الحلبی، عن المعلی بن عثمان، عن المعلی بن خنیس، قال: فقال أبو عبدالله( فی قول الله عزوجل إن الذی فرض علیک القرآن لرادک إلی معاد قال: «نبیکم ص راجع إلیکم» (حلی، ۱۴۲۱: 120).
حسین بن سفیان بزاز مجهول است و هیچ توصیفی از او در کتب رجالی وجود ندارد و از نظر دلالت نیز آنچه از این روایت استفاده میشود اصل رجعت امام علی(، پیامبر( و امام حسین( است، نه جزئیات آن.
(کلینی، ۱۴۰۷: ج2، 204) این روایت بر رجعت امام حسین( به عنوان اولین رجعت کننده دلالت دارد و بیان میکند که ایشان مدت زمان طولانی را بعد از رجعت در دنیا زندگی خواهد کرد، اما نسبت به جزئیات دیگر ساکت است."