Abstract:
این پژوهش باهدف شناسایی و رتبه بندی وظایف کلیدی رهبران فناوری اطلاعات در مراکز آموزش عالی و به روش آمیخته اکتشافی انجام شد. در بخش کیفی شرح شغل مدیران ارشد فناوری اطلاعات 50 دانشگاه برتر آمریکایی در سال 2015- 2014 و در بخش کمی نیز مدیران و معاونین مراکز فناوری اطلاعات دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه امیرکبیر جامعه پژوهش حاضر را تشکیل داده اند. در هر دو بخش کیفی و کمی نمونه گیری به صورت هدفمند صورت گرفت. داده های کیفی به روش تحلیل محتوا و با اتکا به الگوی چهار قاب رهبری بولمن و دیل (1991) حاصل شد و تحلیل اسناد با رسیدن به مقصود (اشباع نظری) پایان یافت. در بخش کمی نیز نمونه گیری به شیوه سرشماری انجام شد. بر مبنای یافته های کیفی پرسشنامه ای 46 سوالی ساخته شد، روایی پرسشنامه از سوی صاحب نظران تائید و پایایی آن نیز با استفاده از روش آلفای کرونباخ 88/ 0 برآورد شد و سپس میان 53 نفر از مدیران و معاونین مراکز فناوری اطلاعات دانشگاه های منتخب بخش کمی توزیع گردید. همچنین داده های حاصل از بخش کمی با استفاده از آمار توصیفی (درصد و میانگین) و استنباطی (آزمون T تک گروهی و آزمون فریدمن) تجزیه وتحلیل شد. بر اساس یافته های پژوهش درمجموع 13 وظیفه کلیدی و 46 خرده وظیفه مربوط به رهبران فناوری اطلاعات در مراکز آموزش عالی شناسایی شد که در این میان بعد نمادین با دو وظیفه کلیدی الهام بخشی و فرهنگ سازی؛ بعد سیاسی با سه وظیفه کلیدی شبکه سازی، رقابت و مذاکره؛ بعد ساختاری با چهار وظیفه کلیدی برنامه ریزی استراتژیست، نظارت و ارزیابی و سیاست گذاری و بعد منابع انسانی با چهار وظیفه کلیدی برنامه ریزی منابع انسانی، توسعه منابع انسانی، انگیزش منابع انسانی و ارزیابی عملکرد به ترتیب در اولویت های اول تا چهارم مهم ترین وظایف کلیدی رهبران فناوری اطلاعات در مراکز آموزش عالی قرار گرفتند، همچنین اهمیت تمامی وظایف کلیدی بالاتر از متوسط ارزیابی شد.
the present study aimed to identify and rank the key tasks of IT leaders in higher education institutions .The research methodology was exploratory mixed method. The study population comprised job descriptions of the CIO from fifty top universities in the US (2014-2015)، in the qualitative part and IT managers from public universities in Tehran (Shahid Behshti University، University of Tehran، Sharif University of Technology & Amirkabir University of Technology)، in the quantitative part. In both qualitative and quantitative parts sampling was purposeful. The qualitative data was obtained based on Bolman and Deal Four-Frame Model using content analysis method. Data analyze completed with the theoretical saturation. The census sampling method was used in quantitative part. A questionnaire was developed based on qualitative results and the validity of the questionnaire was verified by experts and also the reliability of it، was estimated at 0/88. Then it distributed among 53 IT managers in the selected institutes. The quantitative data were analyzed with descriptive statistics (percentage & mean) and inferential statistics (one sample t test & Friedman test).The results indicated that 13 key tasks and 46 sub-tasks related to IT leaders in higher education institutions were identified; the symbolic dimension with two key roles (inspiration & culture making)، political dimension with three key roles(networking، competing & negotiation) ، structural dimension with four key roles (strategist planning، monitoring ، evaluation and policy making) and human resources dimension with four key roles(HR planning، HR development، performance evaluation & HR motivation) frame respectively were in the first to the fourth of the most important priorities of IT leaders key tasks; it should also be mentioned that the importance of all key tasks were evaluated higher than average.
Machine summary:
"در واقـع نقـش مـدیران ارشد فناوری اطلاعات در تاریخ کوتاه خود از یک اقتدار فنی و مـدیریتی بـه رهبـران سـازمانی کـه تدوین گران استراتژیها و سیاست های حوزه فناوری در مراکز آموزش عـالی هسـتند تغییـر یافتـه 1 Chief Information Officer 2 The association for the management of information technology in higher education است (٢٠١١ ,Weiss ;٢٠٠٤ ,Hawkins ;٢٠٠٤ ,Brown ;٢٠٠٣ ,Penrod ;٢٠٠٣ ,Drabier).
در همین رابطه نتایج حاصل از مطالعه کیفـی و تحلیل اسناد بر مبنای الگوی چهار قاب رهبری حاکی از آن بود که شناسایی نیازمندیهای نیـروی انسانی (U١٣)، ارزیابی عملکرد و پاداش دهی به کارکنان ، استقرار نظام انگیزشی بـا تأکیـد بـر خـود انگیزه بخشی و توسعه مشارکت کارکنان در تصـمیم گیـریهـای سـازمانی (U٣)، آمـوزش و انگیـزه بخشی به کارکنان از طریق مربیگری، ایجاد آگاهی و تعهد در کارکنـان نسـبت بـه مأموریـت هـای واحد فناوری اطلاعات (U٢) توسعه سیستم منابع انسانی (U٧)، مدیریت و رهبری مستقیم کارکنان ، فراهم کردن فرصت های آموزش و بهسازی منابع انسـانی و همچنـین توسـعه حرفـه ای کارکنـان از طریق همکاری با دیگر سازمان ها و انجمن های حرفه ای (U١) همچنین جذب ، استخدام و نگهـداری کارکنان هم راستا باسیاست های منابع انسانی دانشگاه (U٥) ازجمله وظایف رهبران فناوری اطلاعـات در حوزه منابع انسانی منظور شده است ."