Abstract:
تاکید بر ارزشهای اخلاقی بهویژه حمایت از رفتارهای اخلاقی در سالهای اخیر افزایش چشمگیری یافته است. هدف این پژوهش، بررسی اثر واسطهای استدلال اخلاقی در رابطهی خودپنداره و فراشناخت اخلاقی (متغیرهای پیشبین) و رفتار اخلاقی (متغیر ملاک) دانشآموزان دختر دبیرستانهای شهر شیراز بود. برای این منظور ۳۰۰ دانشآموز با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامهی فرااخلاق سوانسون و هیل (۱۹۹۳)، سیاهه رفتار اخلاقی سوانسون و هیل (۱۹۹۳)، آزمون رشد استدلال اخلاقی معنوی پور (۱۳۹۰) و آزمون خودپنداره راجرز (-۱۹۷۵) را تکمیل نمودند. دادهها با استفاده از رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان و بر اساس روش بارون و کنی (۱۹۸۶) تجزیهوتحلیل شدند. یافتهها نشان داد خودپنداره (۴۲/۰-=β، 01/0P< ) و فراشناخت اخلاقی (18/ 0=β بر استدلال اخلاقی اثر مستقیم دارند. همچنین خودپنداره و فراشناخت اخلاقی از طریق واسطهگری استدلال اخلاقی بر رفتار اخلاقی اثر غیرمستقیم دارند. استدلال اخلاقی بهصورت مثبت رفتار اخلاقی را پیشبینی میکند؛ بنابراین میتوان نتیجه گرفت که استدلال اخلاقی در رابطه بین خودپنداره و فراشناخت اخلاقی با رفتار اخلاقی نقش واسطهای دارد.
Machine summary:
نقش واسطه اي استدلال اخلاقي در رابطه خودپنداره و فراشناخت اخلاقي با رفتار اخلاقي دانش آموزان دبيرستان فريبرز نيکدل ١، مريم دهقان ٢، ناصر نوشادي 3 تاريخ وصول : ١٣٩٦/٠٥/٠٤ تاريخ پذيرش : ١٣٩٦/٠٩/٣٠ چکيده تأکيد بر ارزش هاي اخلاقي به ويژه حمايت از رفتارهاي اخلاقي در سال هاي اخير افزايش چشمگيري يافته است .
هدف اين پژوهش ، بررسي اثر واسطه اي استدلال اخلاقي در رابطه ي خودپنداره و فراشناخت اخلاقي (متغيرهاي پيش بين ) و رفتار اخلاقي (متغير ملاک) دانش آموزان دختر دبيرستان هاي شهر شيراز بود.
Hawley & Goldhof بنابراين اخلاق و رفتار اخلاقي از متغيرهاي کليدي در حوزه هاي علمي و به ويژه روان شناسي معاصر محسوب ميشوند و همان گونه که ذکر گرديد پژوهش هاي مرتبط با اين متغير، نقش عواملي چون استدلال اخلاقي، خودپنداره و فراشناخت اخلاقي را مورد بررسي قرار داده اند.
نتايج تحقيقات صورت گرفته در مورد متغيرهاي موردنظر در اين پژوهش ، حاکي از آن است که بين آن ها رابطه وجود دارد؛ اما آنچه از مرور مطالعات گذشته به ذهن ميرسد اين است که مطالعات نشان داده اند که خودپنداره و فراشناخت اخلاقي با سطح رشد استدلال اخلاقي مرتبط هستند و از طرفي استدلال اخلاقي نيز رابطه معناداري با رفتار اخلاقي دارد و اين مسئله در توجه نظريه پردازاني چون پياژه و کلبرگ مشهودتر است .
مدل مفهومي پژوهش بر اين اساس هدف اصلي اين پژوهش بررسي رابطه خودپنداره ، فراشناخت اخلاقي و رفتار اخلاقي با نقش واسطه اي استدلال اخلاقي در دانش آموزان دختر دبيرستان هاي شهر شيراز بوده است .