Abstract:
تخریب بسیاری از مساکن روستایی به دلیل وقوع حوادث پیشبینی نشده و بلایای طبیعی بهویژه زلزله، سیل و طوفان باعث گردید که مسئولان و برنامهریزان به این مهم توجه بیشتری نسبت به گذشته داشته باشند. در همین راستا دولت بهمنظور کاهش خسارت در طی سالهای اخیر، مقاومسازی ابنیه روستایی را با اجرای طرح ویژه مسکن، در دستور کار برنامههای عمران روستایی خود قرار داده است. از این رو پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و در قالب مطالعات اسنادی و میدانی، بهویژه پرسشنامه، به بررسی موانع و میزان استقبال روستاییان از این طرح در ناحیه مورد مطالعه پرداخته است. قلمرو مکانی تحقیق، روستاهای دهستان سلطانعلی از بخش مرکزی شهرستان گنبدکاووس در استان گلستان بوده و محدوده زمانی آن (1395 - ١٣٨٤ ) میباشد. جامعه آماری تحقیق شامل دو گروه از سرپرستان خانوارهای روستایی - گذشته است که از تسهیلات بانکی طرح ویژه مسکن روستایی استفاده نموده و ننمودهاند، میباشد که مجموعا تعداد ٢٤٠ نفر بعنوان حجم نمونه به شیوه نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدهاند. همچنین میزان پایایی بوده است. نتایج کلی تحقیق a=0/85 ابزار پرسشنامه تحقیق نیز با استفاده از روش ضریب آلفای کرونباخ ٨٥ حاکی از آن است که مولفههایی از قبیل بروکراسی اداری، زمانبر بودن مراحل اخذ وام، بالا بودن مبلغ افتتاح حساب، نداشتن ضامن و...، بهعنوان موانع اصلی فراروی روستاییان جهت اخذ تسهیلات بانکی محسوب میشوند و لیکن به رغم وجود مشکلات زیاد، میزان استقبال مردم در ناحیه مورد مطالعه از طرح مذکور نسبتا چشمگیر بوده و رو به افزایش میباشد. همچنین نداشتن ضامن معتبر نیز یکی دیگر از مشکلات عمده روستاییان در دریافت تسهیلات بانکی بوده که در ادامه به برخی از راهکارها اشاره شده
است.
Machine summary:
از این رو دفتر مسکن روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی بر آن شده است تا تدابیر مؤثرتری در این خصوص بکار برد و در این راستا با شناسایی نقاط ضعف و قوت سالهای گذشته و با در نظر گرفتن تمامی عوامل تأثیرگذار، طرحی تحت عنوان اقدام ویژه را تهیه نموده و در طرح جامع بهسازی مسکن روستایی گنجانده است (مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن،1386،ص2) تا از طریق جایگزینی ساختمان های بادوام بجای بناهای کم دوام کلیه واحدهای مسکونی روستایی، شاهد کاهش قابل ملاحظ ای در تعداد واحدهای غیرمقاوم روستایی بوده و در عین حال، با رونق ضوابط مهندسی در روند ساخت و ساز کشور و تلاش برای اجرای فراگیر آن، در کاهش خسارات ناشی از زلزله بسیار مؤثر باشد.
در خصوص بررسی طرح ویژه مسکن روستایی، موانع و عوامل موثر در میزان استقبال آن از سوی روستاییان، مطالعات و تحقیقات محدود و لیکن ارزشمندی انجام گرفته است که در ذیل به برخی از این آثار و نوشتهها اشاره میگردد؛ ولیزاده قرهآغاجی و سلیقه (1388)؛ در پژوهشی به ارزیابی طرحهای اجرا شده مساکن روستایی طرح ویژه بهسازی در روستاهای استان آذربایجان شرقی پرداختهاند.
جدول 1: بررسی میزان استقبال افراد روستایی از تسهیلات بانکی به تصویر صفحه مراجعه شود مأخذ: مطالعات میدانی، 1395 شایان ذکر است که بهمنظور سنجش میزان تأثیر تحصیلات و میزان درآمد جهت اخذ تسهیلات بانکی از آزمون رگرسیون لوجستیک استفاده گردید و نتایج حاصل از این آزمون نشان میدهد که میزان درآمد با اخذ تسهیلات بانکی تا سطح 99 درصد رابطه معناداری دارد؛ به نحوی که هر کسی از درآمد بالاتری برخوردار باشد، تمایل بیشتری برای اخذ وام دارد و برعکس خانوارهای کم درآمد، تمایل چندانی برای اخذ وام نداشته، چراکه توانایی بازپرداخت وام را ندارند.