Abstract:
نقش مالیاتها در کاهش نابرابریهای اقتصادی از مباحث بحثبرانگیز بهویژه در دهههای اخیر بوده است. آثار تخریبی مالیاتهای تصاعدی بر کارایی موجب اصلاحات مالیاتی در سطح جهانی شده است. به نظر میرسد مالیات زکات در اسلام میتواند با توجه به ویژگیها و پشتوانه اعتقادی آن، آثار توزیعی بهتری از مالیاتهای متعارف فعلی داشته باشد. ضمن اینکه برآوردها، بار مالیاتی را در زکات بهعنوان عمدهترین مالیات در اسلام برای تمام خانوارها نسبت به نظام فعلی مالیاتهای متعارف، کمتر نشان میدهد. در تحقیق حاضر بر اساس روش اقتصادسنجی دادههای پانل و با استفاده از شاخص ضریب جینی به مقایسه تاثیر مالیات اسلامی زکات با مالیات متعارف بر توزیع درآمد در استانهای منتخب ایران طی سالهای 1393-1380 پرداخته شده است. نتایج حاکی از آن است که یک درصد افزایش در مالیاتها، ضریب جینی را به اندازه 046/0 درصد کاهش میدهد درحالیکه این مقدار برای یک درصد افزایش در زکات، 0064/0 میباشد. به عبارت دیگر، میزان تاثیر زکات بر توزیع درآمد کمتر از مالیات میباشد. علت آن میتواند سهم ناچیز درآمد ناشی از زکات در مقایسه با درآمد مالیاتی کشور باشد.
The role of taxes in reducing economic inequalities has been a controversial issue, especially in recent decades. The destructive effects of progressive taxes on productivity have resulted in tax reforms on a global scale. With regard to its features and religious backing in Iran, it seems that Zakat (a religious tax in Islam) can have better distributive effect than current conventional taxes. Moreover, estimates indicate that the tax burden of Zakat, as the major tax in Islam, is less than current conventional taxes for Iranian households.
Using econometric analysis of panel data and Gini coefficient, the present study compares the effect of Zakat and that of conventional tax on income distribution in a number of Iranian provinces between 2001 and 2014. The results indicate that the effect of Zakat on income distribution is less than that of conventional tax.
Machine summary:
مقایسه تأثیر مالیات اسلامی زکات با مالیات متعارف بر توزیع درآمد در استانهای منتخب ایران هادی غفاری * تاریخ دریافت : ١٣٩٥/٠٦/١٢ باقر حسامی عزیزی** تاریخ پذیرش: ١٣٩٥/١١/٠٨ *** محمد امین بهزادی موحد چکیده نقش مالیاتها در کاهش نابرابریهای اقتصادی از مباحث بحث برانگیز به ویژه در دهه های اخیر بوده است .
در تحقیق حاضر بر اساس روش اقتصادسنجی داده های پانل و با استفاده از شاخص ضریب جینی به مقایسه تأثیر مالیات اسلامی زکات با مالیات متعارف بر توزیع درآمد در استانهای منتخب ایران طی سالهای ١٣٩٣-١٣٨٠ پرداخته شده است .
٣. روش تحقیق و تصریح مدل در این مقاله برای مقایسه میزان تأثیرگذاری مالیات اسلامی زکات با مالیات متعارف بر توزیع درآمد طی سال های ١٣٩٣-١٣٨٠ در گروه استانهای منتخب از مدل زیر استفاده شده است .
رابطه (١) GiNit= βo+ β1TAXt+ β2ZAt+ β3GDPPt+ β4GEt + β5LMWt+ β6UNt+ β7iNFt+ εt در زیر متغیرهای مدل معرفی می شوند: GINI: ضریب جینی به عنوان شاخصی برای توزیع درآمد، TAX: مالیات متعارف، ZA: زکات، GDPP: تولید ناخالص داخلی سرانه ، GE: مخارج دولت ، LMW: حداقل دستمزد، Un: بیکاری، Inf: تورم و U جمله خطای معادله و t،i نشان دهنده استان و زمان میباشند.
ازاین رو در این مقاله کوشش شده است تا میزان تأثیرگذاری درآمدهای مالیاتی و زکات بر ضریب جینی به عنوان شاخص نشان دهنده توزیع درآمد در گروه استانهای منتخب در دوره زمانی١٣٨٠-١٣٩٣ بررسی شود.