Abstract:
از این رو تحقیق حاضر باهدف تحلیل اثرات خزش شهری در ناپایداری سکونتگاههای روستایی شهرستان رضوانشهر تدوین شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام، توصیفی ـ تحلیلی است. در این تحقیق جامعه آماری، سکونتگاه های روستایی شهرستان رضوانشهر است. در این مطالعه پراکنده رویی شهری در سکونتگاه های روستایی با بهرهگیری از داده های سنجش از دور مورد تحلیل قرار گرفت. جهت تحلیل دادهها از الگوریتم ماشین بردار پشتیبان و GIS استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که نخست، کاربری اراضی کشاورزی در بازه زمانی 17 سال در شهرستان رضوانشهر روند کاهشی داشته و برعکس کاربری های انسان ساخت در حال افزایش است. به طوری که میزان کاربری اراضی کشاورزی در سال 1379(10766 هکتار) و درسال 1396 به میزان(9832 هکتار) کاهش داده است. همچنین نتایج حاصل از تحلیل تصاویر ماهواره ای نشان داد که تا سال 1379 شهر رضوانشهر توسعه فضایی به سمت نواحی روستایی نداشته و از سال 1386 توسعه فیزیکی شهر آغاز و در سال 1396 به طور کامل دو روستای بزرگ اردجان و پونل از دو سمت در محدوده فضایی شهر واقع شده اند. این وضعیت اقتصاد نواحی روستایی را ضعیف و مهاجرت های روستا ـ شهری را توسعه می دهد و در بلند مدت ناپایداری سکونتگاه های روستایی را موجب می گردد. بنابراین با توجه به وضعیت فعلی، متخصصان و مدیران باید سیاستگذاریهای خود را در راستای تثبت اراضی کشاورزی منطقه، معطوف کنند.
Machine summary:
فرهاد جوان - دانشجوي دکتري جغرافيا و برنامه ريزي روستايي، دانشگاه خوارزمي، تهران ، ايران حسن حسني مقدم - کارشناسي ارشد سنجش از دور و سيستم اطلاعات جغرافيايي، دانشگاه خوارزمي، تهران ، ايران تاريخ دريافت : ٩٦/٠٨/٠١ تاريخ پذيرش : ٩٧/٠٦/٢٠ چکيده خزش شهري يکي از ويژگي هاي شناخته شده بيشتر شهرهاي کشورهاي در حال توسعه است که اين خزش و توسعه ناموزون شهر به نواحي روستايي پيراموني منجر به توسعه بدقواره شهر، تخريب اراضي طبيعي و تبديل اراضي کشاورزي به ساير کابريها مي گردد.
لذا در پژوهش حاضر تلاش شده است تا ضمن بررسي تغييرات کاربري اراضي روستايي با استفاده الگوريتم ماشين بردار پشتيبان در سه بازه زماني ١٣٧٩، ١٣٨٦ و ١٣٩٦، به واکاوي و تحليل اثرات خزش شهري يا به عبارتي پراکنده رويي شهر رضوانشهر در ناپايداري سکونتگاه هاي روستايي پيراشهري پرداخته شود.
ساسان پور و حيدري(١٣٩٢) در مقاله اي با عنوان بررسي عوامل مؤثر در خزش شهري و تأثير آن در رشد بي قواره شهرهاي کوچک (مورد مطالعه : شهر هرات در استان يزد) به اين نتايج رسيدند که در سالهاي ١٣٦٥ شهر شروع به خزش به روستاها و زمين هاي کشاورزي اطراف و روستاهاي اطراف هم شروع به خزش به سمت شهر را دارا بوده اند که دلايل آن را رشد سريع ساخت و ساز درخارج از قلعه ها در سالهاي قبل از ١٣٦٠ و بازسازي و نوسازي ساختمان هاي سيل زده در سالهاي ١٣٦٠-١٣٧٥ را ناشي مي شود اما در سال ١٣٨٨ به علت اجراي طرح مسکن مهر و خارج نمودن شهر از ساختار خطي و ايجاد شهر چند هسته اي عموماً شهر داراي خزش کمتري گرديده است ولي اين گسترش هم به صورت پراکنده و غير متراکم بوده است ؛ که شهر به جهات جنوب و جنوب غرب هدايت شده است .
نقشه تحولات کاربري اراضي نواحي روستايي شهرستان رضوانشهر در سال ١٣٩٦(منبع : ترسيم نگارندگان ) مهاجرت هاي روستا- شهري در اين نواحي شکل گرفته و موجب گسترش فيزيکي و کالبدي شهر به روستاهاي پيراشهري شده است .