Abstract:
نظریۀ «نسل چهارم گلدستون» بهعنوان یکی از نظریههای متأخری که پیرامون علل رویداد انقلابها ارائه گردیده، از سوی برخی پژوهشگران حوزه انقلاب اسلامی مورد ارزیابی قرارگرفته است. در پژوهش پیش رو تلاش شده است تا از رهگذر تحلیل تطبیقی انقلاب ایران با جنبش 14 فوریه بحرین به وسیله نظریه نسل چهارم جک گلدستون، شباهتها و تفاوتهای این دو رخداد را مورد ارزیابی قرار داده و این فرضیه را تبیین ساخت که تشابهات قابل توجهی میان جنبش بحرین و انقلاب ایران وجود دارد. این امر به سبب تأثیرپذیری جنبشهای مردمی این کشور از انقلاب اسلامی ایران بوده است، و نه دخالت جمهوری اسلامی ایران در بحرین. سؤال پژوهش بهصورت مشخص ازاینقرار است که چه تفاوتها و شباهتهایی میان انقلاب اسلامی ایران و جنبش 14 فوریه بحرین وجود دارد؟ یافتههای این پژوهش که به روش مقایسه تطبیقی و گردآوری منابع مبتنی بر روش کتابخانهای و مصاحبه نخبگانی بهدستآمده، حاکی از این است که جنبشهای مردمی بحرین به ویژه جنبش 14 فوریه، به سبب تأثیرپذیری از انقلابهای معاصر منطقه غرب آسیا به ویژه انقلاب اسلامی ایران، به سبب برخورداری از ماهیت مردمی و روحیه استکبار و استبداد ستیزی مشابهی که بر آنان حاکم بوده، جهت نیل به پیروزی، در مسیرهای یکسانی گام نهادهاند که موجب شباهتهای میان آنان شده است. نظام بحرین جهت نفی تشابهات جنبش 14 فوریه و انقلاب اسلامی ایران، درصدد نفی تأثیرپذیری جنبشهای بحرین از انقلاب ایران برآمده و علل آن را دخالت میدانی ایران در بحرین میداند، درحالی که یافتههای این پژوهش صحت ادعای مذکور نگارندگان را اثبات میکند.
Machine summary:
در پژوهش پيش رو تلاش شـده اسـت تـا از رهگذر تحليل تطبيقي انقلاب اسلامي ايران با جنبش ١٤ فوريه بحرين به وسيله نظريـه نسـل چهـارم جـک گلدستون ، شباهت ها و تفاوت هاي اين دو رخداد را مورد ارزيابي قرار داده و اين فرضيه را تبيـين سـاخت کـه تشابهات قابل توجهي ميان جنبش هاي مردمي بحرين به ويژه جنبش ١٤ فوريـه بحـرين و انقـلاب اسـلامي ايران وجود دارد.
بدون شک انقلاب اسلامي ايران مهم ترين انقلابي بود کـه نظريـه هـاي نسـل سـوم را بـه چالش کشيد چرا که در نظريات نسل سوم انقلاب ها، عواملي همچون فرهنگ ، ايدئولوژي، رهبري، بسـيج انقلابي و ائتلاف هاي طبقاتي، شبکه هاي ارتباطي، مورد توجـه واقـع نشـده بـود در حـاليکـه نقـش بـارز فرهنگ ، رهبري و آرمان و مقوله هايي از اين دست که بيان شد، در وقوع انقلاب اسلامي، از مباحثي اسـت که در دهه آخر قرن بيستم مطرح شد (١٣٩ :٢٠٠١ ,Goldstone).
در پژوهش پيش رو نيز مهم تـرين مؤلفـه هـاي نظريه نسل چهارم انقلاب همچون رهبري، ايدئولوژي، شبکه هاي ارتباطي، خاستگاه اجتماعي، فرهنـگ و آرمان جهت تبيين تفاوت ها و تشابهات انقلاب اسلامي ايران و جنبش بحرين تطبيق خواهد يافـت .
بي شک تفاوت هاي بسيار زيادي ميان انقلاب اسلامي ايران و جنبش ١٤ فوريه بحرين وجود دارد، امـا هدف در اين پژوهش بررسي مهم ترين تفاوت هاي مطرح شده در نظريه نسل چهارم گلدستون است .