Abstract:
هدف این نوشتار ارائه آرای دو متفکر عصر حاضر حضرت امام خمینیe و سید ابوالاعلی مودودی درباره حکومت و ولایت میباشد.
در میان مسلمانان از جمله امام خمینیe و علامه مودودی خلیفه و حاکم بودن پیامبر اسلامa از طرف خداوند از مسلمات است و اینکه بعد از پیامبر اسلامa چه کسی حاکم و خلیفه ولی امت میتواند باشد، بین مسلمانان اختلاف واقع شده است.
علامه مودودی و امام خمینیe در این باره نظر متفاوتی ارائه کردهاند، مودودی نظریه خلافت غیر معصوم را ارائه میکند و در ذیل آیه 55 سوره نور Pلیستخلفنّهم فی الارضO قائل به استخلاف عموم مردم یعنی خلافت غیر معصوم میشود و میگوید که بعد از پیامبر، حاکم و خلیفه مردم انتخاب میکنند که غیر معصوم میباشد. ولی امام خمینیe اصل را امامت و حق الهی قرار میدهند.
بنابراین برای بررسی و نقد نظریه خلافت غیرمعصوم (حکومت و ولایت) در پرتو آیات و روایات از نظر مودودی و امام خمینیe پژوهشی مستقل، یک امر ضروری به نظر میرسد.
Machine summary:
علامه مودودی و امام خمینی( در این باره نظر متفاوتی ارائه کردهاند، مودودی نظریه خلافت غیر معصوم را ارائه میکند و در ذیل آیه 55 سوره نور (لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ( قائل به استخلاف عموم مردم یعنی خلافت غیر معصوم میشود و میگوید که بعد از پیامبر، حاکم و خلیفه مردم انتخاب میکنند که غیر معصوم میباشد.
از نظر امام خمینی( دلالت این حدیث بر ولایت فقیه جای تردید نیست زیرا از نظر ایشان خلافت همان جانشنی در تمام شئون نبوت است.
خلافت حاکمان ایشان بعد از اینکه نتیجه گرفت؛ در اسلام حاکمیت به طور کامل مختص به خداوند متعال است، پرسشی را مطرح میکند و آن اینکه؛ جایگاه کسانی که در دنیا برای نفوذ قوانین شریعت قیام میکنند چیست؟ به نظر ایشان پاسخ این پرسش روشن است؛ آنها نائب خداوند و خلیفه او هستند (مودودی، اسلامی ریاست، 2010: 128).
انتصاب از جانب خدا اوّلین شرطی که حضرت امام خمینی( برای خلیفه قرار میدهند، این است که خلیفه باید از طرف خداوند منصوب شده باشد و اگر کسی از خود مدّعی خلافت شود و گروهی از مردم او را به عنوان خلیفه قبول هم کنند ولی نمیتواند از این راه خلیفه خدا و رسول باشد.
نتیجه از نظر امام خمینی( خلافت و ولایت از شئون امامت است و امامت همان جانشینی پیامبر اسلام است و باید آن را خود رسول اکرم ( به حکم خداوند تعیین کند و تعیین هم کرده است.