Abstract:
حقوق بشردوستانه، شاخهای از حقوق بینالمللی است که هدف اصلی آن، حمایت کامل از افراد غیرنظامی و احترام به کشتهشدگان در زمان جنگهای داخلی و جهانی است. برخی از صاحبنظران مسائل سیاسی و حقوقی معتقدند، جنگ به عنوان امری گریزناپذیر، باعث اختتام قواعد و مقررات جهانی نمیشود؛ بلکه، با ایجاد قوانین نوینی، باعث قانونمند کردن رفتار متخاصمان و انسانی کردن جنگ میشود. با ظهور جنگ، منافع ملی تهدید میشود. در چنین شرایطی بر تمام شهروندان آن کشور واجب است با تمام توان و ظرفیتهای موجود به دفاع از حقوق کشور بپردازند. این مطلب ضرورت تحقیق و پژوهش در عرصۀ دفاع از منافع ملی ایران را نشان میدهد. مقالۀ حاضر با استفاده از روش کتابخانهای و فیش برداری، گردآوری و تحلیل شده است. ایران با فاصلۀ اندکی پس از پیروزی انقلاب اسلامی با جنگ هشت سالۀ رژیم بعث عراق علیه ایران مواجه شد. در این تحقیق تلاش شده تا میزان پایبندی رژیم بعث عراق به مقررات حقوق منازعههای مسلحانه و حقوق بشردوستانه مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. نتایج این پژوهش نشان میدهد، در دوران دفاع مقدس، مقررات حقوق بینالمللی بشردوستانه از جمله ممنوعیت کاربرد تسلیحات شیمیایی و تعرض به میراث فرهنگی توسط رژیم بعث عراق نقض شده است.
Machine summary:
واکاوی جنگ رژیم بعث عراق علیه ایران از منظر حقوق بشردوستانه افشین قشلاقینیگجه *١؛ احمدرضا توحیدی 2 حقوق بشردوستانه ، شاخه ای از حقوق بین المللی است که هدف اصلی آن ، حمایت کامل از افراد غیرنظامی و احترام به کشته شدگان در زمان جنگ های داخلی و جهانی است .
نتایج این پژوهش نشان میدهد، در دوران دفاع مقدس ، مقررات حقوق بین المللی بشردوستانه از جمله ممنوعیت کاربرد تسلیحات شیمیایی و تعرض به میراث فرهنگی توسط رژیم بعث عراق نقض شده است .
رژیم بعث عراق در زمان جنگ ، با نقض تعهدات بین المللی و قواعد حقوقی حاکم بر نبردهای مسلحانه ، از سلاح های شیمیایی متعددی استفاده کرد.
پرسش اصلی پژوهش آن است که رژیم بعث عراق در زمان جنگ تا چه میزان به مقررات حقوق بین المللی بشردوستانه پایبند بوده است ؟ تحقیق حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای-اسنادی انجام شده است .
براساس نامۀ ٨٢٧ (به تاریخ ١٢ آپریل ١٩٨٨ میلادی) نمایندٔە دائم وقت جمهوری اسلامی ایران به رئیس کنفرانس خلع سلاح ، رژیم بعث عراق از ١٣٥٩ هجریشمسی تا فروردین سال ١٣٦٧ هجریشمسی بیش از ٢٤٠ مرتبه از سلاح های شیمیایی علیه نیروهای نظامی و غیرنظامی ایرانی استفاده نموده است .
براساس حقوق بشردوستانه ، کاربرد سلاح های شیمیایی در منازعه های مسلحانه ممنوع است ؛ اما، صدام حسین در جنگ رژیم بعث عراق علیه ایران از سلاح های شیمیایی برای 1.
117 جنگ هشت ساله ، نقض متعدد حقوق منازعه های مسلحانه و حقوق بشردوستانه مسئله ای است که مسئولیت بین المللی رژیم بعث عراق را به دنبال دارد.