Abstract:
بافت تاریخی شهرها متشکل از مولفههای اجتماعی و کالبدی میباشند که روی هم رفته هویت شهر را تشکیل میدهند. بازشناسی و مطالعه این مولفهها میتواند در رشد و توسعهی درون زا در بافتهای تاریخی و حفظ ارزشهای آن موثر گردد. لذا در این مقاله با هدف بازشناسی الگوی شکلگیری شهرهای سنتی و با تاکید بر مولفههای کالبدی– کارکردی، بافت تاریخی شهر بهبهان بررسی شده است. در این پژوهش به روش تحلیلی- توصیفی و با راهبرد مطالعه میدانی و اسنادی، ساختار کالبدی شهر از زمان صفویه تا پهلوی و عناصر کالبدی کارکردی تشکیل دهندهی بافت سنتی، مورد بررسی تاریخی قرار گرفته است. یافتههای تحقیق نشان میدهد رشد اولیه شهر به صورت ارگانیک و بر اساس اصل ارتباط، پیوستگی و سلسله مراتب شهری بنیان شده است و محله به عنوان اصلی ترین مفهوم شکل دهنده به بافت، تقسیمات کالبدی و اجتماعی شهر را ایجاد نموده است. این الگو از دوره صفویه تا قاجار روندی تدریجی و پیوسته داشته است، ولی در دوره پهلوی همزمان با تحولات شهرسازی در سراسر کشور، سرعت رشد، نه به کندی دوره های پیشین بلکه با تاثیر از شرایط گسترش شهرها در دهه های اول قرن حاضر شکل گرفت. در این دوره همچان ارزش فضایی گذشته حاکم بود ولی پیوستگی بافت شهری تضعیف شد. این پژوهش همچنین شکل گیری بافت تاریخی بهبهان بر اساس اصول حاکم بر سازماندهی فضای شهری سنتی را تصدیق میکند و تایید کنندهی این مطلب است که شهرهای سنتی بر اساس اصول مشترکی شکل گرفتهاند و در اقلیم های مختلف، با توجه به بستر و زمینه شکلگیری، کالبد منحصربهفردی یافتهاند.
Machine summary:
این پژوهش همچنین شکلگیری بافت تاریخی بهبهان بر اساس اصول حاکم بر سازماندهی فضای شهری سنتی را تصدیق میکند و تایید کنندهی این مطلب است که شهرهای سنتی بر اساس اصول مشترکی شکل گرفتهاند و در اقلیمهای مختلف، با توجه به بستر و زمینه شکلگیری، کالبد منحصربهفردی یافتهاند.
یافتههای پژوهش شکلگیری بافت تاریخی بهبهان بر اساس اصول حاکم بر سازماندهی فضای شهری سنتی را تصدیق میکند و تایید کنندهی این مطلب است که شهرهای سنتی بر اساس اصول مشترکی شکل گرفتهاند و در اقلیمهای مختلف، با توجه به بستر و زمینه شکلگیری، کالبدی منحصربهفردی یافتهاند و همچنین نشان میدهد رشد اولیه شهر به صورت ارگانیک و بر اساس اصل ارتباط، پیوستگی و سلسله مراتب شهری بنیان شده است و محله به عنوان اصلیترین مفهوم شکل دهنده به بافت، تقسیمات کالبدی و اجتماعی شهر را ایجاد نمودهاست.
) ب- مشخصات عملکردی و فعالیتها(اجزای عملکردی، ترکیب و همجواری آنها) ج- مشخصات فضایی و بصری(شبکه نمادین) بررسی ساختاری شهرهای کهن ایرانی در موارد متعدد حاکی از وجود نظامی استوار در سازمان فضایی و عملکردی این شهرهاست و اغلب شهرهای قدیمی ایران دارای استخوانبندی مشخص از عناصر و عملکردهای اصلی شهری مانند بازار، مسجد جامع، مدارس علمیه و ...
فضای بین ساختمانها توده ساختمانها منبع: نگارنده نتیجهگیری: یافتههای تحقیق نشان میدهد الگوی شکلگیری بافت تاریخی بهبهان همانند شهرهای سنتی ایران، دارای ساختاری ارگانیک بوده که بر اساس اصل ارتباط، پیوستگی و سلسله مراتب شهری بنیان شدهاست و محله به عنوان اصلیترین مفهوم شکل دهنده به بافت، تقسیمات کالبدی و اجتماعی شهر را ایجاد نموده است.