Abstract:
در دنیای امروز موزه ها نقش مهمی در حفظ و ماندگاری سرمایه های فرهنگی جامعه بشری برعهده دارند.این ها مراکزی هستند که از یک سو فرصت مناسبی برای بیننده فراهم می کنند تا به بازیابی و شناخت هویت تاریخی خود بپردازد و از سوی دیگر می توان از آن ها به عنوان مرکزی برای جلب گردشگران و توسعه اقتصادی و اشتغال زایی و ...بهره برد.در این راستا برآن شدم تا یکی از جلسات درس تاریخ را در یکی از این مراکز،یعنی در یک موزه،برگزار نمایم.بنابراین پس از هماهنگی های لازم با مدیریت موزه مردم شناسی و مدیریت دبیرستان،همراه گروهی از دانش آموزان پایه دهم انسانی دبیرستان مصلی نژاد،از جاده قدیم قوچان راهی دیدار از موزه مردم شناسی مشهد که «حمام مهدی قلی بیگ»نام دارد،شدیم.در ادامه شرح مختصر این بازدید آورده می شود.
Machine summary:
این بنا در اردیبهشت ۱۳۵۶ پس از بازسازی و مرمت بخشهای مختلف آن توسط کارشناسان و معماران سنتی، به شکل کنونی درآمد و بهعنوان اثری ملی به ثبت رسید تا اینکه در آذرماه ۱۳۸۵، با تأسیس موزهٔ مردمشناسی آستان قدس رضوی این حمام که یکی از بزرگترین حمامهای کشور است، در معرض دید بازدیدکنندگان و علاقهمندان به تاریخ و معماری ایران قرار گرفت.
مساحت این حمام حدود نهصد و شصت متر مربع و شامل فضاهایی چون سردر، هشتی ورودی، سربینه (رختکن)، میاندر (هشتی ارتباطی بین دو فضای گرمخانه و سربینه) خزینه، تون (گلخن یا آتشخانه) و چال حوض (استخر آب سرد) است.
گرمخانه محل اصلی شستوشو بود و در حال حاضر از آن برای نمایش لوازم قدیمی مانند: انواع قلیان، انواع سماورهای زیبا و قدیمی (سماور واژهای روسی به معنی «خودجوش» است) و اسباب و لوازم نوشیدن چای استفاده میشود.
گرمخانه نیز شامل سه غرفه است که در حال حاضر اشیای گوناگونی در آن چیده شده است؛ به این شرح:۱.
حوض یا استخر آب سرد (این تنها حمام قدیمی است که استخر بزرگی از آب سرد در آن قرار دارد) که افراد پس از استحمام، برای رفع خستگی و تفریح در آن شنا میکردند.
از دیگر نکات قابل توجه این بنا نسبت به بسیاری از حمامهای قدیمی، که تنگ و تاریک بودند و اسباب وحشت میشدند، وجود نورگیرهایی است در بخشهای مختلف سقف حمام،که فضای داخل آن را به مراتب بزرگتر، روشنتر و زیباتر مینمایاند.
از دیگر ویژگیهای برجسته این بنا، پایین بودن سطح حمام از سطح خیابان است که به دلایل زیر به این شکل ساخته شده بود:۱.