Abstract:
در زون هزار مسجد-کپه داغ، توده های کارستی متعددی وجود دارد که هرگونه تحقیقات کارست ژئومورفولوژی بر روی آنها می تواند به لحاظ زمین شکل های کارست، آبخوان های آهکی، ارتباط لندفرم های کارستی با سیستم هیدرولیک کارست و کاربری و مدیریت سرزمین در این قلمروها حائز اهمیت باشد. این پژوهش با هدف شناسایی و طبقه بندی اشکال کارستی حوضة کلات انجام میشود و نقش مهمی در پروژههای مدیریت سرزمین در مناطق کارستی خواهد داشت. ابزار تحقیق شامل نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، عکس های هوایی، تصاویر ماهواره ای، مدل رقومی ارتفاع (DEM) و نرم افزارARC GIS می باشد. پس از مرزبندی حوضه مورد مطالعه و شناسایی اشکال کارستی آن، از روش های طبقه بندی سویجیک، والتهام، کماتینا و هراک جهت طبقه بندی اشکال کارستی این حوضه استفاده شد. اشکال کارستی این حوضه از تنوع بالایی برخوردار بوده و انواع کارنها، دولینها، دره های کارستی و چشمه های کارستی را شامل می شوند. مطالعه اشکال کارستی حوضه کلات مشخص نمود براساس طبقه بندی سویجیک، این اشکال در ردیف کارست های انتقالی، براساس طبقه بندی والتهام و فوکس در ردیف کارست های جوان، براساس طبقه بندی کماتینا در ردیف کارست های ناودیسی و براساس طبقه بندی هراک در ردیف کارست های کوهزایی قرار می گیرد
Machine summary:
شناسایی و طبقه بندی اشکال کارستی براساس مدل های سویجیک ، والتهام ، کماتینا و هراک 1 (مطالعه موردی : حوضه کوهستانی کلات در شمال شرق ایران ) محسن رضائی عارفی ٢، علی زنگنه اسدی ٣، ابوالفضل بهنیافر٤ ، جوانبخت 5 چکیده در زون هزار مسجد-کپه داغ ، توده های کارستی متعددی وجود دارد که هرگونه تحقیقات کارست ژئومورفولوژی بر روی آنها می تواند به لحاظ زمین شکل های کارست ، آبخوان های آهکی ، ارتباط لندفرم های کارستی با سیستم هیدرولیک کارست و کاربری و مدیریت سرزمین در این قلمروها حائز اهمیت باشد.
استادیار زمین شناسی ، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد مشهد، مشهد، ایران مقدمه ژئومورفولوژی کارست به مطالعه سیمای خاص مورفولوژیکی و هیدرولوژیکی در سنگ های قابل انحلال (بیشتر کربنات ) می پردازد، اشکال کارستی محصول عملکرد پدیده ها و عناصر اقلیمی و شرایط زمین شناسی در پهنه های آهکی است (زنگنه اسدی و همکاران ، ١٣٨١: ٨٧).
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل ٢: نقشه زمین شناسی حوضه کوهستانی کلات (نقشه زمین شناسی ١:١٠٠٠٠٠ کلات ) وزارت صنایع و معادن سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور بحث و نتایج شناسایی اشکال کارستی منطقه مورد مطالعه لازمه طبقه بندی اشکال کارستی شناسایی آنها می باشد که با استفاده از روش ها و تکنیک های میدانی ، عکس های هوایی ، تصاویر ماهواره ای و نقشه های زمین شناسی انجام می شود.