Abstract:
هدف تحقیق حاضر، توصیف تجارب زیست شده معلمان دوره ابتدایی در مورد کلاس های چندپایه منطقه آموزش و پرورش انزل می باشد. روش تحقیق از نوع کیفی و جامعه آماری شامل کلیه معلمان ابتدایی دارای تجربه تدریس و یا در حال تدریس (در سال تحصیلی ۹۸-۹۷) در کلاس های چندپایه در منطقه انزل می باشد. تعداد کل معلمان ابتدایی در این سال در بخش انزل ۱۳۰ نفر بوده که از این تعداد ۴۸ نفر معلم چندپایه می باشد. روش نمونه گیری گلوله برفی و حجم نمونه با توجه به اشباع داد ه ها ۳۰ نفر(۱۹ مرد و ۱۱ زن) محاسبه شده است. برای جمع آوری اطلاعات از مصاحبه نیمه ساختاریافته و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل مقایسه ای مداوم استفاده گردید. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که دو تجربه زیسته متفاوت بر محوریت مسائل و مشکلات وجود دارد. تجربه زیسته معلمانی که شیوه های مدیریتی، تدریس، ارزشیابی، فرایند یاددهی- یادگیری، برنامه هفتگی و طرح درس را به گونه ای سازمان می دادند که مشارکت و تعامل دانش آموزان را در کلاس افزایش دهند و به عبارت دیگر شیوه آنها دانش آموز محوری بود که مسئولیت را به کل کلاس تعمیم داده و تقسیم می کردند. تجربه زیسته دیگر نشان می داد که معلمان بیشتر مسئولیت کلاس را خود بر دوش می کشند و از شیوه هایی استفاده می کنند که حداقل مشارکت دانش آموزان را در پی دارد. شیوه این گروه از معلمان به صورت معلم محور بوده که معلم بیشترین مسئولیت را دارد. بنابراین می توان نتیجه گرفت محدودیت ها و مشکلات و رویکرد معلمان به آنها، شکل دهنده تجربه زیسته معلمان در کلاس های چندپایه می باشد.
Machine summary:
در عصری که مسائلی مثل کنترل جمعیت به دلیل انفجار و در نتیجه کاهش زاد و کاهش دانش آموزان جامعه، آموزش از راه دور مطرح است، ضرورت تشکیل کلاس های چندپایه در مدارس امری اجتناب ناپذیر به نظر می رسد و این در حالی است که انتظار والدین و جامعه از مدارس برای تربیت و آموزش مناسب فراگیران با توجه به مقتضیات زمان بالا بوده و این مهم را می طلبد که مسئولین مربوطه بررسی موقانه ای را در مورد کلاس های چندپایه، نقاط ضعف و قوت آنها، نحوه تشکیل، جنبش، اداره و مدیریت و کاهش نقاط ضعف آنها انجام دهند(غیاث آبادی فراهانی، ١٣٩٣).
تجربه زیسته معلمان نشان می دهد که مدیریت کلاس های چندپایه دارای دو بعد اساسی است : 1- مدیریت آموزشی: در این زمینه مدیریت دارای دو مقوله می باشد : الف) مدیریت تعاملی ب) مدیریت مداخله گر(معلم محور) مدیریت تعاملی در این کلاس ها بیان می کند که معلمان در کلاس های چندپایه نیاز دارند تا از دانش آموزان در فرایند مدیریت کلاسی استفاده نمایند.
معلمانی با چنین تجربه زیسته ای بیان می کنند که به دلیل زمان محدود، وجود پایه های مختلف و کاربرد روش تدریس محوری نیاز است تا دانش آموزان(به خصوص پایه های غیرمحور)، در فرایند مدیریت درگیر شوند تا بدین سان نظم و انضباط در کلاس برقرار شود.
تجربه زیسته معلمان در کلاس های چندپایه در زمینه رویکردهای تدریس نشان می دهد که تدریس در این کلاس ها به سه شیوه صورت می گیرد : 1- رویکرد تدریس محوری: در این روش معلم یک یا چند پایه را محور قرار داده و خود به تدریس می پردازد و پایه های دیگر غیرمحور بوده و به شیوه خودآموخت مشغول فعالیت می شوند.