نقد و بررسی کتاب استروکا، پاپیروس و پوست‌نوشتۀ II Introduction and review

متن پیش‌ِرو بررسی انتقادی ترجمة‌‌ فارسی اثری مهم از دیتر وبر به‌نام استروکا، پاپیروس و پو‌‌ست‌‌نوشته است که در سال 1992 نوشته شده است. وبر در این اثر نمونه‌‌های بسیاری از پاپیروس‌‌ها و سفال‌‌نوشته‌‌های دورة ساسانیان را معرفی، بررسی، و به زبان آلمانی ترجمه کرده است. این ترجمه نخستین ترجمه از این کتاب است و درکل نخستین ترجمه از اثری شامل مجموعه‌‌ای از پاپیروس و سفال‌‌نوشته‌‌‌‌ها به فارسی است. به‌رغم این حسن چشم‌گیر، ترجمه ایرادها و اشکالات فراوانی دارد که در این نوشته به برخی از آن‌ها اشاره خواهد شد. این ترجمه در چند مبحث اصلی شامل ترجمة اصطلاحات فنی که مربوط به نگارش متن‌‌های تاریخی است، ترجمة عمومی جملات، نحوة ارجاعات، و صورت صحیح فارسی نام‌‌های خاص مانند نام صاحب‌‌نظران و پژوهندگان معاصر به بازنگری و تصحیح نیاز دارد که در بخش‌‌های متفاوت دسته‌‌بندی و نمونه‌‌هایی از این ایرادها ذکر شده است. هدف این نقد جلوگیری از اشتباه و بدفهمی خوانندة متن فارسی است.

The present text is a critical review on Persian translation of one of Dieter Weber’s valuable books which is entitled ostraca, papyri und pergamente that were written in 1992. In his work, Weber has efficient;y brought out and studied numerous Sassanid papyri and ostraca, and has translated them into German language. It is noteworthy to mention that his is the first time that this book is translated into Persian language and above all, the first translation of a work concerning papyrus and ostraca. However, this translation bears problems and mistakes, some of which are going to be mentioned in this article.

ایـن ترجمـه در چنـد مبحـث اصـلی شـامل ترجمـۀ اصطلاحات فنی که مربوط به نگارش متن های تاریخی است ، ترجمۀ عمـومی جمـلات ، نحوۀ ارجاعات ، و صورت صحیح فارسی نام هـای خـاص ماننـد نـام صـاحب نظـران و پژوهندگان معاصر به بازنگری و تصحیح نیاز دارد که در بخش های متفاوت دسته بنـدی و نمونه هایی از این ایرادها ذکر شده است . چنان که گفته شد، نام این کتاب در آلمانی Papyri, Pergamente und Ostraca اسـت کـه بهتر بود در ترجمۀ فارسی عنوان به جای Ostraca سفال نوشـته بـه کـار مـیرفـت ، چنـان کـه مترجم در پیش گفتار خودِ کتاب هم به این لغت اشـاره کـرده اسـت . درحالیکه در تفسیر سفال نوشته هـا توضـیحاتی دربـارۀ فعـل dda (داده شد) در آخر این متن ها ارائه شده و مترجم آن ها را ترجمـه کـرده اسـت و در ترجمـۀ مستقیم خود به جـای صـورت مجهـول کـه در صـورت آلمـانی هـم انعکـاس یافتـه ، آن را به صورت معلوم «داد» معنا کرده است (بنگرید به ص ٣٤، ٣٥). Weber, Dieter (1984), “Pahlavi Papyri und Ostraca: Stand der Forschung”, Middle Iranian Studies, Proceedings of the International Symposium organized by the Katholieke Universiteit Leuven from the 17th to the 20th of May 1982, W.